Zanshin'i
incelemek ve onu batı terbiye sistemleri ile yetiştirilmiş kimselere
anlatabilmek amacıyla ve esas olarak da bir savaş sanatı veya bir sporla
ilgili değil de tamamiyle ruhsal gelişmelerle ilgili olarak hazırlanan bu yazı
ve araştırma Iaido esasları çerçevesindedir.
Aşağıdaki
anlatılar Iaido öğretmek amacıyla yapmayıp, ruhsal gelişmeleri hedef aldığı
için okuyacak olan kimselerin de herhangi bir Uzak doğu savaş sanatı öğrencisi
ya da bir Iaido öğrencisi olması gerekli değildir. Hatta asıl hitap edilmek
istenen kimseler Iaido öğrencileri değil, Savaş sanatlarıyla ilgisiz
kimselerdir. Buyüzden de kendimi, yazının başına Iaido hakkında bazı şeyler
yazmak zorunda hissediyorum çünkü konunun Savaş sanatları ile ilgili
olmayan kimseler tarafından anlaşılabilmesi için bu kişilerin Iaido'un ne
olduğunun birazcık da olsa bilmeleri gerekiyor.
Iaido nedir?
Iaido,
Japonya'nın geleneksel kılıç kullanma sanatıdır. Iaido isminin anlamında
kılıcı çağırıştıran bir söz yoktur.
"İ"
kanjisi (japon harfi) "Durum" ya da "Varlık"
anlamlarına gelir. "Ai" Uyum, "Do"
ise Yol anlamındadır.
Tarihsel
dönemlerde Iaido'ya, Iaijutsu denilirdi. Günümüzde
yerine göre iki ismin de kullanıldığı görülmekle beraber yaygın isin Iaido'dur.
"Jutsu" Sanat, beceri anlamında bir kelimedir. Daha
ziyade teknik ve fiziksel uygulama ve becerileri ifade eder.
"Do" ise en kaba çeviri ile "Yol"
anlamına gelir. Tabii bu düpedüz, üzerinde yürünen yolu anlatmaz. Do
terbiye sistemini, felsefi ve mistik yaklaşımları, ruhsal gelişmeyi ve
bunların yanısıra bir çok farklı fakat benzer kavramı ifade eden bir
kelimedir. Türkçe'de tam olarak bilinip, anlaşılabilen bir kavram aranırsa Do
kelimesini "Tarikat" ile eşanlamlı görebiliriz. "Tarik"
kelimesi de de tıpkı Do gibi, yol anlamına gelen bir
kelimedir. Tarikat, Yollar anlamına gelir. Mistik ve felsefi
anlamlar ve uygulamalarla birleştirilip kaynaştırılan bütün Japon "Do"
sanatlarının terbiye sistemi ve kendi konularına yaklaşımları, eğitimleri
be hatta çeşitli Ryu (Ekol)'ları olması tamamen, yurdumuzdaki
bildiğimiz dinsel tarikatlarla aynıdır. Şu fark vardır İslam tarikatları
dinsel esaslıdır. Do sanatları ise Savaş sanatları esaslı olmakla beraber
Budist felsefe ve ruhsal gelişme ile yakın ilişkilidir. Şayet ruhsal gelişme,
konsantre ve benzeri açılardan ele alırsak Iaido öğrencilerinin kılıç
savurması ile Mevlevi dervişlerinin fır fır dönmeleri arasında şekilsel
olarak görünür farklılıktan başka hiç bir fark yoktur.
Savaş
sanatları genel olarak isimlerinden ve daha doğrusu isimlerinin, batı
dillerine çevrilişlerindeki gelişi güzellikten dolayı yanlış anlaşılan
ve arkalarındaki derin anlamları gözden kaçırılan şeylerdir. Mesela Bir Kyu
do için Okçuluk dersek bilinen okçuluğun Japon kıyafet ve Yaylarıyla
yapılan şeklinden başka şey düşünülemez. Ne çare ki, bu isimleri başka
şekilde çevirebilmek de pek mümkün değildir. Bu duruma bir örnek de çok
bilinen "Karate" dir. "Kara" Boş,
"Te" el anlamındadır. Karate "Boş el"
olarak çevrilir ve basit şekilde silahsız, boş elle döğüş sanatı
olarak anlaşılır ve anlatılır. Halbuki buradaki "Kara"
içinde hiç birşey olmayan boş bir eli veya kabı ifade etmez. Buradaki boşluk,
Zen'deki zihinsel boşluktur. Bir ruhsal ve zihinsel durumu ifade eder. Zen
ve söz konusu boşluk durumundan aşağıda geniş şekilde bahsedilecektir. Bu
açıdan bakarsak Karate isminin Boş el şeklinde değil de "Boşluğun
eli" ya da "Boşluğun elleri" şeklinde çevirmek
çok daha uygun olur
.
Aynı
şey Iaido ismi için geçerli değildir çünkü şükürler
olsun ki, Iaido isminin saçma sapan şekillerde çevrilmesi pek mümkün değildir.
Bu ismi Türkçe'de anlamı olan bir şekle çevirmemiz gerekirse, Iaido: "Varoluşla
uyum, bir oluş yolu" veya "Evrensel enerji ile birlik
yolu" şeklinde çevrilebilir. Iaijutsu ise tabii aynı şekilde "Varoluşla
ya da Evrenin varlığı ile bir oluş veya uyumlu oluş sanatı"
şeklinde çevrilir. Derin felsefi anlamları olan çevirme gayretlerimizi bir
yana bırakır da avam arasındaki anlayış ve çeviriye göre bakarsak, bazı
kimseler Iaido'yu "Kılıç çekme sanatı" ya da aslında
pek doğru sayılmasa da "Hızlı kılıç çekme sanatı"
şeklinde de tarif ederlerse de Iaido kılıcı çekmekten başka bilinen bütün
kesiş ve savunma tekniklerini, vücut ve ayak haraketlerini ihtiva eder ve
bunların hepsi de kılıcı çekmek kadar önemlidir.
Iaido
çalışmlarının büyük bir kısmı bir eşle değil de, tek başına yapılır.
Birbirlerine kombine edilmiş değişik çekiş, kesiş, oturuş ve doğruluş,
kalkış, ilerleme ya da savuşturma tekniklerinden oluşan bir çok haraket
serisi Iaido'nun esasıdır. Hayali bir rakiple karşılaşma olan bu serilere "Kata"
veya "Waza" ismi verilir. Öğrenci bu Kata'ları devamlı
olarak tekrarlar. Teknikleri giderek daha mükemmelleştirmeye çalışır. İlk
başlarda tam fakat şekilsel olarak öğrenilen Katalar giderek daha derinlik
kazanırlar. Bir Iaido öğrencisinin aynı Kata'yı yıllarca talim etmesi ve
devamlı olarak daha da derinlik kazanması mümkündür. Kata çalışması
yapan yetişkin bir Iaido öğrencisinin yaptığı haraketleri gerçekten yaşaması,
konsantresini daima koruması, bir savaşı yaşaması ve ruhsal enerjisini açığa
çıkartması gerekir. Haraketlerin büyük bir kesinlikle ve düzgün şekilde
yapması şarttır. Her Iaido ekolünde on veya oniki katadan oluşan eşli çalışma
yani iki kişinin karşılıklı olarak yaptığı kata serileri de vardır.
Iaido'da
da diğer bir çok Japon kökenli savaş sanatı gibi değişik Ryu'lar
yani değişik ekoller vardır. Her ekolün ya da Ryu'nun kendi anlayışına göre
bir çok ufaklı büyüklü teknik farklılığı olabilir. Kataları oluşturan
haraketlerin sıralaması faklı olabilir fakat temel haraketler pek fazla değişik
değildir. Başka bir ifade ile teknik hep aynıdır fakat yorumlama farklıdır.
Burada örnek olarak dünya dinlerini kulanabiliriz. Mesela, Iaido'yu bir din
olarak kabul edersek, Ryu'ları o dinin değişik mezhepleri, Ryu'ların kendi içindeki
ustaların, kendi aralarındaki yorum farklılıklarını da aynı mezhebin
tarikatları olarak kabul edilebilir.
Iaido
için bir savaş sanatı ya da bir spor demek pek kolay birşey değildir. Iaido
eski günlerde bir savaş sanatıydı fakat günümüzde savaş sanatı olarak
fazla bir değeri olmayabilir. Iaido günümüzde bir savaş sanatı olarak
ancak bir şekilde faydalı olabilir ki, o da askeri okullarda ya da Polis
okullarında resmi bir uygulama olarak kabul edilirse ve tabii hakkı tam olarak
verilerek talim edilirse, kişinin öz disiplin kazanmasına, daha sakin bir
ruhsal yapı elde etmesine, beklenmedik durumlarda çabuk ve doğru tepki göstermesine,
sezgilerinin gelişmesinde ve benzeri şeylerde faydalı olabilir.
Iaido'yu
bir spor olarak görmeye çalışırsak, bu sefer de onun tam
bir spor olmadığını farkedebiliriz. Tabii ki, bedensel aktivite ile
uygulanan herşey bir spor olabilir ve Iaido da diğer sporlar gibi kendi adele
gurubunu geliştirir, insanı terletir fakat bu genel yapının haricinde düşünsel
yapısı ve fiziksel gelişme kadar ruhsal enerjiye de gerek duyması onu alışılmış
spor anlayışının dışına çıkartır.
Iaido'yu,
son elli yıl içinde diğer savaş sanatlarının yozlaşmış yani batılılaşmış
hali ile, bir döğüş sanatı olarak görebilmek de pek mümkün değildir
çünkü aklıbaşında hiç kimse "Belki birisi ile kavga ederim" düşüncesi
ile sırtına bir metreden uzun bir kılıç alıp sokağa çıkmaz. Ayrıca
Iaido'yu bir döğüş sanatı olarak görmek isteyen kimselere söylenecek bir
tek şey vardır. Kılıç tehlikeli ve kesici, öldürücü bir araçtır. Şayet
birisini kesmek için kılıç kullanmayı düşünen birisi varsa o kimsenin
gidip bir tabanca alması hem daha ucuz, hem daha kolaydır. Ayrıca yıllar süren
talimlere ve bazıları da ağrılı sızılı yorgunluklara sebep olan çalışmalara
da gerek kalmaz. Aslında bu
nasihat Karate, Tae kwon do, Kung fu, Judo ve akla gelen her savaş sanatını
bir döğüş aracı olarak gören herkese söylenebilir.
Burada
güzel bir deyişten alıntı yapmam gerekmektedir. Modern Judo'nun kurucusu
olan Üstat Jigaro Kano demiştir ki, "İnsanın başka
bir insanı yenmesi onun kendi gücünü gösterir. İnsnın kendisini yenmesi
Judo'nun gücünü gösterir". Bu sözü Iaido'ya uyarlayarak değiştirmemin
Jigaro Kano'ya karşı saygısızlık sayılmamasını umarak şöyle söyleyebilirim.
"İnsanın başka bir insanı kesmesi onun kendi gücünü gösterir
fakat insanın kendi ruhunu kesebilmesi Iaido'nun gücünü gösterir".
Dikkat edilire görülür ki, burada insanın kendisini yenmesinden veya
kesmesinden değil, kendi ruhunu kesebilmesinden söz ediliyor. Bunu açıklaması
aşağıdaki "Niçin Iaido çalışırız" başlıklı bölümde görülecektir.
Niçin
Iaido çalışırız?
Iaido
hakkında kitap ya da makaleler yazan her Iaido ustasının sonunda bir gün
mutlaka birşeyler yazdığı bir noktaya geldik. Bu neredeyse gelenekselleşmiş
duruma uymaktan kaçmanın yolu yok. Herne kadar kendimi bir Iaido ustası hatta
yetişmiş bir Iaido öğrencisi olarak ve hatta Iaido'yu anlamış birisi
olarak dahi görmesem bile ben de, madem yukardaki kadarını yazdım o zaman,
ustaların kaçamadıkları konu hakkında birşeyler anlatmak zorundayım.
Yukarda
Iaido'nun bir savaş sanatı yani bir askeri uygulama olarak günümüzde fazla
bir değer taşımadığından bahsettik. Ayrıca onun spor olarak (En azından
bütünüyle spor olarak) kabul edilmesinin zor olduğu ve döğüş yöntemi
olarak düşünülemeyeceğini söyledik. O zaman Iaido çalışılmasının
sebebi nedir ve nasıl bir pratik faydası vardır? Iaido geleneksel Japon Savaş
sanatıdır. Japon geleneği ise onu yaşatmak ve öğrenmek Japonların işi.
Bizler ya da dünyanın heryerinde Iaido çalışan kimseler Japon
geleneklerinin yaşatılmasna çok mu meraklıyız? Kaldı ki biz, kendi
geleneklerini bile unutmaya meyilli bir milletiz. Yoksa küçük çocukların
sokak aralarında kovboyculuk yeya korsancılık oynamaları gibi, Iaido öğrencileri
de Samuraicilik mi oynuyorlar?
Tabii
ki, Iaido çalışmak için çok akılcı nedenler vardır. Bu nedenleri en
belirsizlerinden başlayıp gittikçe daha ciddiye inerek aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
Iaido
çalışmaları değişik ve karizmatik birşeyler yapmak isteyen ve Savaş
sanatlarından olmasa bile Uzak doğu kültüründen hoşlanan kimselere cazip
gelebilir. Bu gibi kimseler hem hoşlandıkları ambians içinde yaşayabilirler
hem de mesela Karate veya Judo gibi sanatlarda olduğu gibi hiç kimse ile döğüşmek
ya da boğuşmak, eklemlerini acıtmak veya kemiklerini zedelemek zorunda
kalmazlar. Özet olarak Iaido Savaş sanatlarına meraklı olmayan hatta bu gibi
şeylerden özellikle hoşlanmayan kimselerin de ilgisini çekebilir.
Bazı
kimseler de Bıçak ve Kılıç gibi kesici ve delici aletlerden hoşlanırlar.
İçinde kriminal bir yapı olmadan ya da başka bir ifade ile insan kesmeye,
kan dökmeye meraklı bir psikopat olmadan da Kılıç ve benzeri şeylerden hoşlanan,
bu gibi şeyleri toplayan, duvarına asan bir sürü insan vardır. Bu gibi
kimselere Kendo ya da Batı Eskirim'i yapıp, birileri ile kılıç döğüşü
yapmak çekici gelmeyebilir fakat Iaido hem böyle değildir hem de dışardan
bakınca son derece asil bir görünüm sergiler.
Eskiden
herhangi bir Uzak doğu savaş sanatı ile ilgilenmiş ya da hala ilgilenmekte
olan kimseler de Iaido'yu çekici bulabilirler. Kendo yapan hemen hemen herkes
de az ya da çok Iaido öğrenir. Şunu söylemek mümkündür ki, "Her
Iaido öğrencisi Kendo çalışmaz fakat her Kendo öğrencisi Iaido çalışır".
Kendo özellikle batıya yayıldıktan sonra kılıç döğüşü olma niteliğini
kaybedip, eskirim benzeri bir spor halini almıştır. Bambu kılıçlar
kullanan Kendocular kafa, el, önkol ve göğüs koruyucuları kuşanmış
olarak birbirlerinin ellerine, bileklerine, vücutlarına ve kafalarına
dokunarak puan alıp, maç kazanmaya çalışırlar. Amaç maç kazanmak ve puan
almak olunca da kılıç teknikleri git gide kısırlaşır ve hedefler de sınırlanır.
Hiç Iaido çalışmamış olan bir Kendocu ne derece yüksek dereceli olursa
olsun kılıç tekniğine yabancı birisidir. Buyüzden Japon Kendo Federasyonu
bir seri Iaido katası (Z.N.K.R. Zen Nippon Kendo Renmei Iaido Kata ya da
Seitei kata) hazırlayarak Kendocuların, tekniği yaşatabilmeleri için,
bunların bilinmesini şart koşmuştur.
Buraya
kadar ne tür kimselerin Iaido'yu çekici bulduklarını ya da ne gibi
sebeplerle Iaido çalışıldığını kısmen gördük. Fakat Iaido çalışılmasının
gerçek gerekliliği ve öğrencilerine gerçek kazandırdıkları bunlar değildir.
Iaido ile gerçekten ilgilenilmesinin iki ana sebebi vardır. Aslında bunların
ikisi de aynı noktada buluşurlar fakat daha iyi anlayabilmek için iki ayrı
nedenmiş gibi inceliyoruz.
Iaido
bir Savaş sanatı, bir döğüş yöntemi, bir spordan fazla olarak bir yaşam
tarzıdır. Yukarda sayılan nedenlerin hangisi için olursa olsun, Iaido
yapmaya başlayan ve bir süre devam eden, benimseyen her kimse zamanla bu
noktaya gelir. Bu noktaya gelip, Iaido'yu anlayamazsa zaten o kimse ya devam
etmez ya da sanki tenis veya binicilik klübüne gider gibi arada bir uğrar ki,
bunun da hiç bir sakıncası yoktur. Isteyen bu şekilde de devam edebilir.
Belli bir noktayı aşıp, Iaido ile bütünleşebilen ya da içine giren
kimseler ise hayatlarını Iaido ve Iaido prensipleri ile sürdürmeye başlayabilirler.
Iaido ile birlikte yaşamak içinse, elde kılıç olması gerekli değildir.
Gereken felsefeyi edinen ve ruhsl enerjilerini geliştiren bir kimse bunu hayatın
her açısında olumlu bir ruhsal durum ve enerji olarak kullanabilirler. Iaido
fiziksel disiplin sağlar. Bir çok tiyato oyuncusu sadece normal yürüyüşlerini
daha zarif, daha kıvrak hale getirmek için Eskirim çalışırlar. Iaido da
bunun gibi zarif bir beden ifadesi, omurgaya dik bir duruş, fiziksel disiplin,
oturup kalkma zerafeti kazandırır. Kişi bunu bir defa elde edince hayat boyu
yanında taşır. Bunun dışında nefes kontrolü, adele esnekliği gibi şeyleri
de sağlar. Burada yazılanlar Iaido'nun reklamı değil onun neden yapılmak
istenmesi gerektiğinin cevabıdır.
Bunlardan
sonra da asıl Iaido'nun altında yatan güç gelir. Bu da onun felsefi yanı,
Evrensel enerji ile bütünleşmesi ve bütünleştirmesidir. Hakkıyla talim
edilirse Iaido, Aktif bir Yoga'dır (Yoga, hangi.ekol olursa olsun pasif bir
uygulamadır. Bu ifade sadece fiziksel esneklik ve haraketlere dayanan Hatha
Yoga için de geçerlidir. Ayrıca burada fiziksel aktiviteden değil, zihinsel
bir durumdan bahsetmekteyiz. Aktif Yoga tarifi, Iaido'nun hiç bir Yoga ekolünün
olmadığı bir durumda olduğunu ifade etmek için kullanılmıştır. Bu konu
aşağıdaki sayfalardaki "Zihnin Etkin ve edilgen durumları"
ara başlıklı kısımda ele alınacaktır) Zen meditasyon'u ve Zihinsel gücü
içinde taşır ki, bu yazının asıl bütünü
olan aşağıdaki kısımların amacı da Iaido'nun sadece bu yanını
incelemektir. Iaido çalışan kimse başka kimseleri değil aslında kendi
ruhunu keserek, bir terzinin kumaşı biçmesi gibi biçip şekillendirir.
Zamanla kendi ruhu da elindeki çelik (Ya da herhangi bir metal) kılıcı gibi
olur. Ruh ve kılıç bütünleşmesi aşağıda görülecek olan "Neden
kılıç samuri'nin ruhudur" başlıklı bölümde detaylı olarak
incelenecektir. Ruhsal güçleri uyanır. Hem Yoga ya da Budizm ekolleri gibi
ruhsal dinginliğe ulaşır, hem de bu tür çalışmalarda olmayan bir sonuca
ulaşarak enerjisini etkin, aktif bir biçimde kullanmayı öğrenir. Hem
bedensel, Hem zihinsel hem de spiritüel terbiyeye ulaşır. Kişi kendi ruhunu
keserek şekillendirirken komplekslerinden arınabilir, hayata daha iyimser ve
cesur bakar, daha olumlu bir kişilik halini alır fakat paradokslarla dolu olan
Iaido'nun başka bir paradoksu da buradadır ki, kişi isterse daha saldırgan
ve savaşçı da olabilir.
ZANSHIN
Iaido
ve benzeri bir çok Uzak Doğu ve daha doğru bir ifade ile Japon kaynaklı savaş
sanatı ile ilgilenen bir kimse, ilgisi ister pratik olarak o sanatı talim etme
seviyesinde olsun isterse sadece entellektüel bir inceleme içinde olsun bir
noktada mutlaka kendisine son derece esrarengiz görünen bir isimle karşılaşır.
"Zanshin". Aslında batılılar bunun fazla üzerinde
durmazlar. Hatta bir çok kişi Zanshin kavramını şöyle böyle anlar ve
gerisine aldırmaz. Batılıların bir çoğu söz konusu Savaş sanatlarını
bir döğüş yöntemi veya marjinal bir spor olark kabul ederler ve işin
ruhsal yanıyla da pek ilgilenmezler. Bir kısım batı insanıysa Bu sanatları
ruhsal bir gelişim yolu olarak kabul eder ve bu açıdan talim ederler. Buna en
iyi örnek Tai Chi'dir (Bununla beraber aşağıda daha detaylı olarak
inceleyeceğimiz gibi, Tai Chi'de Zanshin yoktur). Iaido, Kendo, Karate, Kyudo
ve Zanshin'le direk ilgili diğer savaş sanatlarını talim edenlerin bir çoğu
ise Zanshin'i pek anlamazlar fakat anladıklarını zannederler. Aslında belki
de bu insanların bir çoğu Zanshin'i tam olarak anlatabilecek gibi bir bütün
olarak anlayıp, anlatamazlar fakat içsel olarak gerçekten anlayıp, algılayıp,
uyguluyor olabilirler. Burada konumuz batılıların Zanshini nasıl ve ne kadar
anladıkları değil, Zanshin'in ne olduğu ve daha çok da neden alaşılamadığı
ya da kelimelere dökerek anlatılacak şekilde anlaşılamadığıdır.
Ana
konumuz, hedefimiz ve amacımız Iaido olduğu için diğer savaş sanatlrına
pek fazla eğilmeden Zanshin konusunu ilk anda Iaido üzerinden ele alıyoruz.
Doğulu ya da batılı değişik ustalar zaman zaman Zanshin hakkında birşeyler
yazmışlar ve onu açıklamaya çalışmışlardır. Bu yazılanların ya da
genele anlatılanların hemen hemen hepsinin yetersiz kaldığını ya da Batı'ya,
dolayısıyla da batı dünyasından bize yetersiz yansıdığını görüyoruz.
Bazı Iaido ustalarının kitaplarında ve değişik dergilerde ya da Internette
yayınlanan yazılarında Zanshin'den hiç bahsedilmediğini, Iaido'nun sadece
şekilsel olarak ele alındığını görüyoruz. Aslında dünyada Iaido hakkında
batı dillerinde yayınlanmış fazla sayıda kitap da yok. Web sayfalarında da
konunun felsefi yanlarına eğilmek yerine daha ziyade bir, iki Waza'nın
resimlendiğini ve tekniklerin fiziksel yanlarının incelendiğini görüyoruz.
Mesela Iaido hakkında hazırlanmış olan en detaylı kitaplardan biri, Nicklaus
Suino tarafından yazılan "The Art of Japanese Swordmanship"
isimli kitaptır. Eishin Ryu ekolünün el kitabı gibi olan bu kitap
mevcut bütün Waza ya da Kata'ları (Tabii sadece Eishin Ryu'daki kataları)
bir bir vermekte, her haraketi şematik olarak anlatmaktadır. Eishin Ryu
sistemini pratik olarak bir dojo'da çalışmış, öğrenmiş olan bir kimse için
mükemmel bir el kitabı ya da hatırlama kitabıdır fakat içinde Iaido'nun
ruhsal yanlarını anlatan pek birşey bulunmaz.
Bazı
Ustalar da belki de Iaido'nun olan bir şeyini unutmuş olmamak için
Zanshin'den bahsetmek gereğini duyarlar. Zanshin konusunu anlatıp, izah etmeye
çalışan ustaların yazı ve anlatıları ana anlatı ve fikir olarak hemen
hemen daima birbirinin aynıdır. Konuyu daha fazla derinleştirmeden önce,
bunlara bir örnek olarak Masayaki Shimabukuro'nun anlatımını özet
olarak görmemizde fayda vardır.
-Savaşçı
Ruhu -
Zanshin
kelimesi birebir tercüme edilirse "Kalan
ruh" veya "Artakalan ruh" şeklinde çevrilebilir
denilmektedir. Fakat genellikle şu şekilde açıklanmaktadır "Ruhunu
rakibinin üzerinde yoğunlaşmış olarak bırakmak".
Bu ifadelerin hiçbirisi Zanshin'i tam olarak açıklayamaz fakat onu açıklayabilmenin
kolay bir yolu da yoktur. Basit bir anlatımla Zanshin, zihinsel bir durumdur.
Sadece deneylerle anlaşılabilir ve bir defa anlaşılınca doğru izahla açıklanabilir.
Bir
batılıya Zanshin kavramını anlatabilmek için "Savaşçı ruhu"
ifadesi kolay bir anlatım olabilir. Zanshin, Savaş ruhu'nun dışarıya
projekte edilişidir. Rakibin hücumuna cevap vermek ve hemen ardından korku ve
endişenin olmadığı sakin bir duruma girmek mental ve fiziksel hızlılık
gerektirir. Zanshin mümkün olan bütün kavgacılık ruhu ile sakin zihin
durumunun kombinesi olan ve kendi kendisiyle çelişkili olan bir durumdur.
Iaijutsu
tekniklerinin talim edilişi sırasında, Kokyu temizleyici nefesleri yapılmaya
başlarken Zanshin uyanır. Bu an, gerçek hayattaki bir tehdit altında kalındığı
anla uyumludur. Zihnin bu derin durumu Çekiş ve yatay kesiş, Aşağıya kesiş,
Kılıçtan kan silkelemek ve hatta kılıcı kına koymak ( Nukitsuki,
Kirioroshi, Chiburi ve hatta Noto) sırasında sürdürülecektir.
Noto
(Kılıcı kına
koymak), Zanshin'in bırakılması için çok kritik bir andır. Hemen hemen
herkes için, kılıcı çekerken, bir vuruşu veya kesişi bloke ederken kavga
ruhunu devam ettirmek çok tabii bir durumdur. Fakat bir savaşçı için en
yaralanılabilir anlardan birisi de savaşın bittiği ve kılıcın kına
koyulduğu andır. Bu an, yaralı bir rakibin, Noto'nun orta noktasında, tam Kılıcın
ucu (Kissaki) kına girince, son bir gayretle saldırması için en uygun andır.
Tam bu noktada iken kuvvetli ve etkili bir çekiş yapılamaz. Noto'yu
tamamlamaya ve yeniden çekiş yapabilmeye zaman yoktur. Buyüzden Kan silkeleme
(Chuburi) ve kılıcın kına geri koyuluşu (Noto) anları, Zanshin'in en güçlü
olması gereken anlardır.
Noto
yapılırken, Kabza bariyerinin (Tsuba) sol
ele temas ettiği anda Zanshin duygusu çok güçlü olmalıdır çünkü kılıç
hala tam olarak Kında (Saya) değildir. Tsuba, Saya'ya tam olarak intibak edip,Habaki,
Kouguchi'ye sıkısıkıya oturmadan Kılıç kına girmiş sayılamaz. Sonuç
olarak, sağ el Kabza dibine (Tsukagashira)
kaydırılana kadar (Sağ elin, kılıç kına tamamen yerleştirildikten
sonra kabzayı bırakıp, kabza dibine kaydırılması Eishin Ryu ekolüne has
sembolik bir el jestidir) Zanshin devam ettirilmelidir.
Rakip
safdışı bırakıldıktan sonra Zanshin'e çok fazla dikkat ayrılır. Bundan
dolayı da pekçok kişi Zanshin hakkında yanlış fikir edinir. "Kalan
ruh" çevirisi ile Zanshin'in sadece kavgadan sonra kalan savaş ruhunu gösterdiği
zannedilir. Zanshin Kan silkeleme sırasında (Chiburi) ve kılıcın kına
sokulmasında (Noto) çok dikkate
değerdir ki, bunlar da aslında savaş sonrasıdır, halbuki Zanshin tekniğin
başladığı anda var olmalıdır.
Söz
konusu zihinsel durumu tarif için basit bir yol yoktur ve o ancak devamlı çalışılarak
var edilir. Eski Samuri'ler için Zanshin'i talim etmek kolaydı çünkü onların
çalışmalarında çok gerçekçi olan imkanlar vardı. Modern Samuri'ler için
ise, Zanshin'i geliştirebilmek için önce biraz imajinasyon geliştirmek
gerekir. Visualizasyon bir çok kişinin Savaşçı ruhunu talim edebilmesine ve
geliştirebilmesine yardımcı olabilir. Iaijutsu teknikleri çalışılırken
bir rakiple yüzyüze olunduğunu imajine etmekle gereken mental duruma daha
rahat girilir.
Zanshin
hakkındaki son şey de şudur. O, Iaijutsu'num her açısının altında yatar.
Bütün fiziksel tekniklerin arkasındaki itici güçtür.
Yukardaki
anlatım dikkatle gözden geçirildiği takdirde fark edilir ki, Zanshin sadece
dış açıdan anlatılmış ve sadece, "Zanshin diye bir şey vardır"
denilmiştir. Bunun dışında Zanshin gerçekten nedir, Nasıl kullanılır, Ne
şekilde geliştirilir? gibi sorulara hiç dokunulmamıştır. Shimabukuro'nun
yukardaki açıklamasına benzer açıklamalardan dolayı da, Iaido ile ilgisi
olan ya da olmayan kimselerin kafasında, aşağıdaki yanlış düşünceler
uyanır.
"Zanshin
insanın bir tür bir ruhsal durumudur. Öyle bir şeydir ki, kişi kendi
bilinci, isteği ve konsantresi ile kendisini o duruma sokar. Bir tür rol oynar
ve kendi kendisini de oynadığı role inandırır. Kişi konsantre olur, bütün
dikkatini rakibinin üzerinde yoğunlaştırır, rakibinden başka herşeyle
zihinsel ve hatta görsel ilgisini keser. Kendisini, rakibini keseceğine inandırır.
Bir dreceye kadar ilkel ve yırtıcı güdülerini uyandırır. Bu konsantre
durumunu da gerçek bir rakiple çarpışma
ya da tek başına yapılan Kata bitene kadar muhafaza eder. Bu arada yüzünü
de ezip, büzerek kararlı ve korkunç bir döğüşçü yüz görünümü takınır.
Başka bir ifade ile savaş içindeki bir savaşçının yüz ifadesinin
taklidini yapar ama yaparken kendisini de yaptığı taklide inandırır. Tabii
bu durumda onun kararlı ve sert yüz ifadesi rakibinin motivasyonunu bozarak
onu sindirir. Ayrıca rakibin hücum ve karşı hücumları dikkat altında
tutulur."
Yukardaki
ifade aslıda tamamiyle yanlıştır. Çünkü Zanshin, oynan bir rol, kendi
kendini birşeye inandırmak, sadece dikkatini rakibin üzerine toplamak ve yüzünü
buruşturmak değildir. O, neredeyse maddesel olan bir gerçektir. En doğru
ifade ile Zanshin'in tarfifi aşağıdaki gibidir.
"Zanshin,
savaşçı ruhu (Haleti ruhiyesi) veya Savaş ruhu değildir. Zanshin psikolojik
değil ruhsaldır. Zanshin tam olarak kişinin ruhsal enerjisinin rakibi bir
zarf gibi kapladığı, içine aldığı, bir durum, bir ruhsal enerjinin kullanım
şeklidir. İki savaşçı karşılaşınca önce onların Zanshin'leri kapışır
ve birisi bastırılınca enerji alanı rakibin zihinsel aktivitesini dumura uğratır,
onu bir miktar fiziksel uyuşukluğa ya da şaşkın veya sarsak fiziksel duruma
sokar. Zanshin rakibin, fiziksel bedeni gibi ruhsal enerjisini de aynı zarfın
içine alarak bastırmak, kısıtlamak, haraket edemez hale getirmektir."
Pekiyi
bu ruhsal enerji sözü ile ne kastetmekteyiz? Bu enerji Sadece Iaido'ya has bir
şeymidir? Nasıl uyandırılır ve nasıl geliştirilir?
Sadece Japonya'ya has bir ruhsal yapımıdır. Batı dünyası ve Orta dünya
yani bizim ülkemizin de içinde olduğu Orta doğu, bu enerjiden haberdarmıdır?
Bütün bu sorulara cevap verebilmek için konuyu Iaido'dan biraz uzaklaştırarak
ilk bakışta Iaido'ya ve Zanshin kavramına yabancı zannedilecek bazı şeyleri
incelememiz gerekmektedir.
Aşağıdaki
konular hem ilgisiz, hem gereksiz ve hem de çok uzun görülebilir fakat Chi,
Ki, Tai Chi, Zen Budizim ve benzeri bir çok şey iyice anlaşılmadan zihnin
edilgen hali tam olarak anlaşılamaz. Zihnin edilgen hali hakkında
tam bir fikir sahibi olunmadan, Zihnin etkin hali bilinemez.
Zihnin etkin hali bilinmeden de Zanshin anlaşılamaz. Ayrıca
Iaido'nun, Zihnin etkin ve edilgen durumlarını nasıl kullandığı anlatılamaz.
Aşağıdaki
bölümlere geçmeden önce söylenmesi gereken son şey de şudur: Yukarda görülen,
Üstad Shimabukuro'nun Zanshin tarifi eleştirmek için ele alınmadı.
Usta'nın yanlış fikirler verdiği ya da konuya tam olarak hakim olmadağı da
vurgulanmak istenmedi. Burada anlatılmak istenen şey sadece, zannımıza göre,
batı dillerine Zanshi'i anlaşılır şekilde çevirmenin zorluğu ve daha da
önemlisi konunun karmaşıklığı, uzunluğu, anlayabilmek için daha pek çok
şeyin bilinmesinin gerekmesi gibi şeylerden dolayı Zanshin hakkında bazı şeyler
söylemeye çalışan ustaların fazla derine inmeye gerek görmedikleridir.
KI VEYA CHI
Hem
Zanshin'i tam olarak anlamak, hem de en azından neyin içinde olup, ne olmadığını
anlayabilmek için Chi veya Ki sözünün ifade ettiği kavramı
anlayabilmemiz gerekir. Chi ve Ki kelimeleri aslında aynı şeyi
anlatırlar. Chi eski Çince, Ki Japonca'dır. Burada
ikisinin birden kullanılmasının sebebi her iki kelimenin de dünyada çok
yaygın olmasıdır. Türkiye'de bile Chi'yi bilip, Ki'yi hiç
duymamış, Ki'yi bilip, Chi'yi hiç duymamış insanlar vardır.
Kelimenin ya da daha doğru bir ifade ile ismin özgün şekli Çince Chi'dir.
Zen Budizm, Kung Fu ekolleri, spiritüel felsefeler Çin'den, Japonya'ya geçtikten
sonra zamanla Japon'ların telaffuzlarına uyarak Chi sözü değişti.
Bu durum tıpkı Farsça "Merdübaan" kelimesinin, Türkçe'ye
geçtikten sonra "Merdiven" şeklini alması gibi bir durumdur.
Chi,
Evren'in her yanını dolduran enerjidir. Herşeyle diğer herşey arasında Chi
vardır. Uzay boşluğu da boşluk değildir. Aslında Chi ile doludur. Yıldızlar
ve galaksiler arasında da Chi vardır. Elimizin parmakları arasında, çevremizde
hatta ciğerlerimizde Chi vardır. Chi evrensel enerjidir, aynı zamanda evrenin
kendisidir. Burada "Evren" derken sadece bildiğimiz evreni de
kastetmiyoruz. Var olduğu iddia edilen değişik boyutlarıyla bütün alemleri
kastediyoruz. Chi hayattır ve hayatı sürdüren enerjidir. Onun kendisine has
bir zeka ve bilinci de vardır fakat bu zeka ve bilinç bizim algılama sınırlarımızın
ötesindedir. Kendisine has bir durumdur. Hayatımızı sürdürürken evrensel
uyuma ters düşmemek, daha gelişmiş bir varlık olabilmek ve üstün bilince
ulaşabilmek için Chi ile ve onun devamlı olarak devinen akımlarıyla uyum içinde
yaşamalıyız. Taoist felsefe ve yaşam biçiminin
özü tamamen Chi ve yukarda
bahsedildiği gibi Chi ile uyumlu olmak üzerine kuruludur.
Taoist felsefenin tam olarak ele alınması, anlatılması buradaki
konumuzun dışındadır ve zaten bu çok uzun bir konudur fakat konumuzun gereği
kadarını da, yarım yamalak bile olsa, ele almak da gereklidir.
Taoizm
çok çok eski bir felsefedir. Burada felsefe sözü tabii ki, hafif kalmaktadır.
Taoizm hayatın tamamına etki yapan bir yaşam biçimidir fakat burada anlatım
kolaylığı için felsefe deyip geçmeyi daha uygun buluyoruz. Taoizmin ilk
ortaya çıkış şekli bir sürü efsaneye konu olmuştur dolayısıyla onun
gerçek kökeni ve geçirdiği aşamalar hakkında gerçeğe yakın birşeyler söylememiz
mümkün değil. Bilinen en kesin şeyler, onun çok çok eski olduğu, Konfiçyüs'ün
de Taoizmin bazı açıları ile ilgilendiğidir. Hatta Konfiçyüs, Taoist
felsefenin bir ürünü olan ya da Taoizm ile kaynaşıp, onun bir parçası
gibi görünen Yi King (Ya da I Ching) için de bir seri yorum
yazmıştır. Daha sonraki dönemlerde bir imparator Taoizmi ve kendisinden önceki
bütün felsefi ekolleri yasakladı ve Taoist rahipler sıkı takibat altında
tutuldular. Ele geçirilebilen bütün Taoist tekstler imha edildiler ve Yi King
sadece Konfiçyüs'e duyulan saygı yüzünden bu katliamdan kurtuldu.
Tekrar
Chi kavramına dönersek, Chi, Taoizmin bir ürünü değildir. Tersine Taoizm
Chi ile uyumlu olmak adına kurulu bir felsefe, din, mezhep, tarikat ve/veya yaşam
biçimidir. Chi'yi duyabilmek, onun içinde onunla uyumlu olabilmek için
tasarlanmış ve zamanla gittikçe gelişmiş bir çok pratik etme yöntemi de
vardır. Aslında hemen hemen herşey Chi ile bütünleşmek amacıyla kullanılabilir.
Seks, yemek yemek, yürümek hemen herşey zihinsel boşluk sağlamak ve Chi'yi
önce idrak edebilmek, sonra onu istek doğrultusunda kullanabilmek fakat aynı
zamanda ve aslında onun istek ve doğrultusunda yaşamak için kullanılabilir.
Mesela chi ile bütünleşmek için bir tür meditasyon yaptığımızı düşünelim.
Zihinsel boşluğu sağlamaya çalışarak bir masaya oturuyoruz. Önümüze bir
tabaka beyaz kağıt koyup, elimize de bir kalem alıyoruz. Düz beyaz kağıdın
üzerine boydan boya birbirine paralel çizgiler çizmeye başlıyoruz. Kesin ve
düşünmeden yapılan haraketlerle çizilen çizgilerin tam olarak, sanki bir
cetvelle çizilmiş gibi düz olmaları istenmektedir. Zihin gerçekten boşalınca
ve yapılan iş düşünülmeden yapılmaya başlayınca istenilen düzlükte çizgiler
ortaya çıkmaya başlar. İşte bu durumda Chi akımlarıyla uyumlu davranılmaya
başlanılmış demektir. Çizgiyi çizen ve tabii kolumuzu kağıt üzerinde
haraket ettiren şey bizim bilinç ve komutlarımız değil, Chi akımıdır.
Burada
hemen belirtmek gerekir ki, yukarda anlatılan çizgi çizme yöntemi bilinen
bir çalışma tarifi, tavsiye ettiğimiz bir yöntem değildir. Bu sadece
konuya örnek verebilmek için hemen uydurulmuş bir anlatımdır. Fakat gene de
belirtmek gerekir ki, bir fırçanın yaptığı şekil, bir kalemin çizdiği düz
çizgiler, bir vazoya düşünmeden, konsantre halinde yerleştirilerek artistik
bir tasarım oluşturan çiçekler, bir müzik aleti ile, herhangi bir notaya bağlı
olmadan irticali olarak yapılan empravizasyon ya da bizdeki ismiyle taksim, ve
bir kılıcın rakibi kesmesi aynı şeydir. Şekilsel olarak arada büyük
farklılıklar olabilir fakat öz aynıdır. Başka bir anlatımla, Shaolin
rahiplerinin bakır bir gonga yıllarca tek bir teknik kullanarak yumruk atmaları,
ya da Kung Fu yapmaları ile bizdeki Mevlevi dervişlerinin Sema ayinlerinde fırfır
dönmeleri ya da Tibet rahiplerinin dua değirmelerini döndürerek mantra söylemeleri
aynı amaca hizmet eden, aynı çalışmadır. Hiç bir farklılık yoktur.
Tai
Chi
Tai
Chi son yıllarda batıda da oldukça yaygınlaşmış bir Chi ile uyumlu olma
sanatıdır. Şekilsel olarak bir döğüş tekniğine benzer. Aslında bir döğüş
tekniği denilemez. Bir Savaş sanatı hiç değildir. Fakat haraketler
tekmeler, yumruklar, savuşturmalar, ve benzeri faktörler döğüş
teknikleridir. Hemen belirtmek gerekir ki, bir Tai Chi öğrencisi istediği
takdirde tabii ki, Tai Chi'yi bir döğüş yöntemi olarak mükemmelen
kullanabilir fakat burada amacımız Tai Chi'nin döğüş sanatı olup, olmadığı
ve ne derece kullanılışlı olduğu değil, onun gerçek uygulanma amacıdır.
Tai Chi tek başına ya da gurup halinde çalışılabilir. Ama kişisel fikrime
göre Tıpkı Müslümanlıkta kılınan namazların camiide ve gurup halinde kılınmasının
daha makbul olması gibi Tai Chi'nin de gurup halinde yapılmasının ayrı bir
lezzeti vardır. Haraketlerin uygulanma amacı Chi ile bütünleşmektir. Zihin
boşaltılır, Haraketler akıcı bir şekilde, kesintisiz olarak ve yavaş yavaş,
kendini sıkmadan veya adeleler zorlanmadan yapılır.
Tai
Chi haraketlerinin birleşmesinden uzunca bir Kata oluşur. Tabii burada Kata sözü,
yukarda, Iaido konusunun gözden geçirilişi sırasında kullanıldığı ve ne
olduğu kısmen açıklandığı için kullanıldı. Kata Japonca bir kelimedir
ve Tai Chi kalıbının ismi değildir. Tai Chi'de yapılan kalıbın en iyi
ismi de zaten "Kalıp"tır. Batı dillerindeki Tai Chi dökümanlarının
hemen hemen hepsinde isim ingilizce "Form: Şekil, Kalıp"
şeklindedir. Tai Chi katası yapılırken Chi ile bütünleşilir. Chi'nin akımları,
dalgalanmaları ve dostluğu hissedilir. Kişi iyi şekilde konsantre olup, bu
akımları gerçekten hissederek yaşamaya başlayınca artık haraketleri yapan
o değildir. Onu haraket ettiren Chi'nin gücüdür. Yumruk atarken eli iten, vücudu
döndüren, zıplatan, yer değiştiren Chi'dir.
Yukarda
da belirtildiği gibi Tai Chi çalışması tek olarak yapılabilir fakat onun
gurup halinde yapılması ve Chi'nin gurupça hissedilmesi muhteşem bir
duygudur. İnsan bunun içinde bir süre yaşadıktan sonra hissedilen titreşimlerin
ve duyguların tiryakisi olabilir. Burada psikolojik bir sanrı söz konusu değildir.
Anlatılan durum zihnin bir canlandırısı ya da hayali değildir. Chi fiziksel
bir gerçektir ve duyulan, onun fiziksel varlığıdır. Alışmış bir insan için
çalışmalardan çok uzun bir süre uzak kalabilmek zor olabilir çünkü vücut
alıştığı titreşimi arar.
Tekrar
çalışmalalara dönersek. Tai Chi çalışmasını seyretmek denizdeki ya da büyükçe
bir akvaryumdaki balıkların yüzmesini seyretmeye benzer. Haraketler tıpkı
balıkların kuyruklarını ahenkli bir şekilde dalgalandırarak yüzmeleri
gibidir. Aslında bu balık örneği Chi akımları ve onun yönetimi için çok
güzel bir örnek olabilir.
Bir
Şnorkel ve maske ile yüzüp ya da fazla derin olmayan ve berrak bir yerde
durup dışardan, yüzlerce, binlerce minik balıktan oluşan sürüyü seyeden
herkes mutlaka görmüştür, ahenkli bir şekilde aynı yönde, aynı şekilde
yüzen balıkların bir anda hemen hepsi aynı yöne dönerler ve yeni yönde
ilerlemeye başlarlar. Şayet aynı sürü bir şekilde ürkütülürse bu
sapmayı çok hızlı şekilde yaparlar ve sürüden sadece bir, iki balık değişik
yönlere sapar. Diğerleri kütle halinde aynı yönde kaçarlar. Şimdi şöyle
düşünelim. Söz konusu olan bir, birbuçuk santim boyundaki balıklardan
birisi yöneticidir. Balıkların zihin ve akılları çok gelişmiştir ve yönetici
balık yüzgecine sıkıştrdığı megafonla bağırmaktadır "Dikkat
arkadaşlar. Üç salise sonra herkes birden doksan derece sağa sapacak".
Böylebir durum olamayacağına göre bütün balıkları hatta ağaçlar arasındaki
birbirini görmeyen kuşları ya da sürü halinde uçan kuşları aynı anda
haraket ettiren nedir. Burada bir iddiada bulunmuyoruz. Sadece soruyoruz.
Tabii
Tai Chi çalışmasının balık haraketlerine benzetilmesi yapılan haraketin
ahangi ile ilgilidir fakat herkes gerekli konsantre ve duyarlılığı sağlayabilirse
herşey, hiç düşünmeden tıpkı yukarda anlatılan balık sürüsü haraketi
gibi de olabilir.
Tai
Chi haraketlerinden aşağıdaki "Zihnin etkin ve edilgen durumları"
bölümünde tekrar bahsedilecektir. Burada Tai Chi'den bu kadar
bahsetmek yeterlidir.
Tekrar
Chi'ye dönersek, ister Tai Chi, ister başka bir yöntem kullanarak, insan Chi
ile iletişim halinde olmayı ve ona teslim olarak yaşamayı öğrenince hayatında
bir çok şey değişmeye başlar. Bir Chi ustası istediği zaman bedenini
hafifletebilir. Islak bir kumsalda yürüyüp, kumların üzerinde hiç ayak izi
bırakmayan kimselerden bahsedilir. Ayrıca uzak doğu savaş sanatları çalışmalarında,
karşılıklı döğüş çalışmasında, zeminin bir kenarını kaplayan
keskin kiremit ve cam parçalarının üzerine farkında olmadan çıkan, dört
beş adım atan ve ayaklarında kesilme, kanama olmayan kimseler görülmüştür.
Zihinsel dinginliğini sürdürebilen kimseler vahşi hayvanlardan zarar görmeyebilirler.
Mesela şunu bir örnek olarak söyleyebiliriz ki, henüz yavrularının gözü
açılmamış durumda olan bir dişi sokak kedisinin yavrularını ellerini uaztıp
alırlar ve tırmalanmazlar. Bir yılanı elleri ile tutup onun sakin durumda
kalmasını da sağlayabilirler. Hayvanlarla yapılabilen çok kolay bir deneme
de güvercinler arasında yürümektir. Güvercinlerle dolu bir meydanda ya da
parkta normal yürüyüş hızıyla yürünür. Bu yapılırken zihinsel
sakinlik durumuna geçilir ve sanki bir Tai Chi çalışması yapılıyormuş
gibi Chi ile senkronize olunur. Zihin durdurulur ve kişi kendisini Chi'nin yönetimie
açar. Bu başarılırsa güvercinler kişinin ayağına bir santim mesafede
bile olsalar, ayak onlara çarpmadıkça havalanmazlar.
Bu
gibi şeylerin dışında mesela kişi geleceği bilebilir. Burada söz konusu
olan geleceği bilmek, günler ya da saatler sonrası olacak bir olayı bazı
detaylarıyla bilmek demek değildir. Bir, üç veya en fazla beş saniye sonra
olabilecek bir şeyi sezmektir. Kısaca söylemek gerekirse insan bir virajdan
çıkarken karşılaşabileceği durumu ya da sırtından bir darbe alacağını
veya boynuna ya da yan bölgesine doğru bir kılıcın geldiğini görmeden ve
olaydan bir saniye önce hissedebilir.
Bunlar
günlük hayat içinde sıksık yaşanabilen şeylerdir. Asla bir keramet niteliğinde
değildirler ve isteyen herkes bunları yapabilir. Ayrıca bu gibi şeyler
mutlaka Chi ile uyumlu hale gelinmiş demek de değildir. Bunlar, bu tür çalışmalar
olmadan da yapılabilir durumlardır. Yukardaki örnekler Chi ile ilgili tezahürler
olmayabilirler. Bunlar örnek olarak yazıldılar. Yani Chi akımlarıyla ilgili
bir durum da olsa böyle olurdu demek istiyorum.
Tabii
geleceği bilmek konusunda gelişmiş bir sistem de vardır. O da yukardaki satırlardan
birinde adı geçen Yi King ya da I Ching'dir.
Yi
King Ya da I Ching
Yi
King bazı kaynakların iddiasına göre dörtbin, bazı kaynakların iddiasına
göre beşbin yıllık ve bazı kaynaklara göre de çok daha eski olan eski Çin
kehanet sanatıdır. Burada da hemen "Kehanet" sözüne
açıklık getirmek gerekmektedir. Kehanet geleceği söylemek kavramını çağırıştıran
bir kelimedir. Kısaca Falcılık ve faldan bir farkı pek yoktur. Nedense Yi
King için batı dillerinde hep kehanet denilir fakat gerçekte Yi King'in
geleceği söylemekle pek ilgisi yoktur ve asla bir falcılık yöntemi değildir.
Yi King insanın kendisinden daha gelişmiş bir zeka ile kontak kurarak geleceğe
yönelik tavsiyeler alma sanatıdır. Gelecekte ne olacağını söylenmez
sadece yapılması düşünülen bir şey için uygun zamanda olunup, olunmadığı
söylenir. "Bu iş şu şekilde yapılırsa daha iyi sonuç alınır, bu
şekilde yapılırsa tepki görür" tarzında nasihat verir. Yi King'in
tavsiyeine uymak veya uymamak kişiye kalmıştır.
Yi
King'in tavsiyesine baş vurmak için havaya atılan üç tane madeni para ya da
altı tane tahta parçası veya elle karıştırılıp, bölünen elli tane çubuk
kullanılır. Yi King'in pratikteki kullanımına en iyi örnek ise II. Dünya
savaşında, Japonlar'ın Pearl Harbor baskınının zamanlaması için Yi
King'e baş vurmalarıdır.
Yi
King'i kullanabilmek için de yukardaki Tai Chi bahsindeki gibi tam bir
konsantre ve evrensel enerji ile kontak kurmak gereklidir. Modern psikiyatrinin
babalarından birisi olan Carl Gustav Jung, Yi King'i, kendi geliştirdiği
senkronizasyon teorisi çerçevesi içinde incelemiş ve elde edilen sonuçların
son derece mantıklı olduğu sonucuna varmıştır.
Yi
King sadece evrensel enerjinin tezahürlerine bir örnektir. Zanshin ve Iaido
ile "Zihnin edilgen hali" içinde olmaya örnek olmasından
başka ilgisi olmadığı için burada ondan daha fazla bahsetmemize de gerek
yoktur.
ZEN BUDİZM
Yukarda
Chi ve Tai Chi konularından oldukça uzun bahsettik. Halbuki Chi ve/veya Tai
Chi Japon savaş sanatlarını ve Samuri'nin kendisine has felsefesini ve tabii
dolayısıyla da Iaido'yu çok fazla etkilemiş değildir. Japon savaş sanatlarını
en fazla etkileyen ruhsal gelişme yöntemi aslında Zen Budizm'dir.
Zen
Budizm, Çin kökenli bir Budizm ekolüdür fakat Çin'e Hindistan'dan gelmiştir.
Daha doğrusu Çin'e, Çinlilere Budizm öğretmek için gelen bir Hintli Budist
rahip tarafından, Çin'de geliştirilmiştir. Zen Budizm'in ve Kung Fu'nun doğuşu
ile ilgili efsanelerin bir çoğu aşağıdaki özetin akışındadır.
Çok
çok uzun zaman önce Hindistan'da, Savaş sanatlarına çok meraklı bir
Mihrace yaşarmış. O zamanın bilinen bütün döğüş sistemlerini ve araçlarını
toplamış fakat elindeki veriler ona yetersiz görünmüş. Mihrace konuyla
ilgili araştırmalarını derinleştirerek vahşi hayvanların kavga
tekniklerini incelemiş ve bunlardan aldığı ilhamla daha güçlü döğüş
teknikleri ve kendisine göre bir sistem geliştirmiş. Aynı mihracenin esir ve
kölelerin vücutlarına iğneler batırarak vurulacak sinir merkezleri üzerinde
de çalıştığı söylenir.
Aynı
dönemlerde Budizm de oldukça yaygındı ve değişik yerlerde bir çok Budist
manastırı vardı. Bir rivayete göre bazı mihraceler saraylarını,
hazinelerini saklamak için pek güvenli görmezler ve Budistlerin manastırlarına
emanet ederler. Zamanla Budist rahiplerin ellerinde çok büyük bir servet
birikir ve sonunda bir gün, rivayete inanılırsa, rahipler hazineleri,
sahiplerine vermeyi redderler. Uzun ve kanlı savaşlar çıkar ve sonunda
rahipler yenilirler. Bu olaydan sonra rahiplerin silah kullanmaları, taşımaları,
bulundurmaları yasaklanır. Budizmi yaymak için ülkede dolaşan Budist
rahipler kısa zamanda, çok fazla sayıda olan soyguncuların kurbanı olmaya
başlarlar ve sonunda silahsız kavga yöntemlerini öğrenip, geliştirmek
zorunda kalırlar.
Günlerden
bir gün Bodhidharma adındaki bir rahip, Budizm öğretmek üzere Çin'e gidip,
Honan eyaletindeki Shaolin'e yerleşip, bir manastır kurar. Bir süre sonra
Bodhidharma Çinlilerin zihinsel olarak fazlasıyla uyuşuk olduğuna ve Budizmi
tam olarak anlayıp uygulayamayacaklarına karar verir ve Budizm'de bazı
tadilatlar yaparak yeni bir sistem geliştirir. Bu yeni Budizm tarzına Zen
Budizim ismi verilir.
Tabii
rivayetlerden, daha mantıklı düşünmeye geçersek, Zen Budizm'in geliştirilme
sebebi olarak Bodhidharma'nın kendi tecrübe, sezgi ve bilgileri doğrultusunda
çok daha işlek bir sistem geliştirmek istemiş olması daha akla yakındır.
Budizm öğrenemeyecek kadar miskin Çin halkı ve onlara hitap edebilecek
uydurma bir Budizim fikri pek akla yakın gelmiyor. Fakat gene de konuyu aynı
doğrultuda izlememizde bir zarar yoktur.
Bodhidharma
geliştirdiği sistemin de Çinlilere ağır geldiğini, onların fiziksel ve
zihinsel disiplinden uzak olduğunu düşünür ve Çinlileri daha sağlıklı
bir yapıya ulaştırmak için döğüş sanatlarını talim ettirmeye başlar
ve kısa zamanda döğüş sanatları Zen Budizm'in ya da Shaolin tapınağının
resmi uygulaması halini alır.
Shaolin
Kung Fu ekolü aşağıda görülecektir. Burada
Bodhidharma konusuna son noktayı koyabiliriz.
Zen
Budizm uygulamaları
Zen
Budizm, uygulama tarzı olarak klasik Budizm, Tibet Budizm'i ve benzer
ekollerden çok farklıdır. Başta Shaolin Kung Fu olmak üzere bir çok döğüş
ve savaş sanatının tercih ettiği zihinsel disiplin olmasının ana nedeni de
onun uygulama farklılığıdır.
Zen
Budizm'de de diğer Budizm ve Yoga ekolleri gibi yapılan meditasyon vardır
fakat Zen meditasyon Diğer Budizm ekolleri gibi ve mesela Tantrik Yoga ve diğer
Yoga ekolleri gibi mandala'lara, mantralara, Buda heykellerine ve daha bir sürü
şekilsel duruma gerek görmez. Dua, mantra zikir, gibi şeyler tamamen
gereksizdir. İlahlara veya ruhlara tapınmak yoktur. Bir tapınağa da ihtiyacı
yoktur. İnsan bir duvarın önüne oturup meditasyon yapabilir. Meditasyon için
Lotüs oturuşu veya bildiğimiz bağdaş kurarak oturma tavsiye edilirse de
insan bir sandalyede de oturarak ve hatta uyuyakalma riski yoksa yatağına
uzanarak da Zen meditasyon yapabilir. Meditasyonun esası da üç, beş satırla
anlatılabilir. Çok kaba olarak özetlememiz gerekirse, Zihin boşaltılır (Bu
zihin boşaltma ve zihin durdurma, hiç birşey düşünmemek konuları bütün
dünyadaki kitaplarda daima yanlış anlatılmıştır. Özellikle de yurdumuzda
basılan kitaplarda ya çeviri yetersizliği, ya çeviriyi yapanın Budizm'i
bilmemesi, ya da özgün kitabın da eksik ve yanlış olmasından dolayı
"Zihin durdurması" saçma sapan izahlardan ibarettir. Bunları sadece
okuyan değil, yazan da anlamaz. Şimdilik, insan ya da hayvan, bir zihnin
tamamen durdurulmasının ya da boşaltılmasının ölüm haricinde imkansız
olduğunu belirtmemiz yeterli olur). Bu durumda iken bir süre sonra ani
patlamalar halinde ya da yavaş yavaş, gözün önündn bazı imajlar geçmeye
başlar. Bunlar bir şarkının görüntü klibine benzer şeyler olabilirler,
ani patlamalarla (Flaş patlaması gibi) gelip geçen resimler olabilirler, bazı
olaylar da olabilirler, renk tayfları olabilirler kısaca herşey olabilirler.
Burada önemli olan söz konusu görüntülere müdahele etmemek, hayallere
dalmamak sadece tarafsız olarak bakmak ve görüntünün değişmesini
beklemektir. Bu şekilde zamanla insan kendi bilinçilatını tamamen boşaltıp
ona hakim bile olabilir.
Bir
ikinci Zen uygulamasıysa "Koan" ismi verilen anlamsız
sorulardır mesela Guru, öğrencisine saçma sapan bir soru sorar "Sen
yolda gidiyorsan yol nereye gider" gibi (Bu soru örnek olsun diye şu
anda, bu satırlar yazılırken uyduruldu. Gerçek Koan'lar bundan daha anlamsızdır).
Öğrenci sorunun üzerinde günlerce düşünür, konsantre olur. Zihnini buna
o derece takar ki sonunda Hintçe Nirvana, Japonca Satori denilen durumu yaşar.
Bunlar,
herne kadar diğer ekollere göre farklı şeylerse de asıl farklılık yapılan
her işin ve her eylemin bir Zen meditasyon haline getirilebilmesidir. Mesela
tarla çapalamak. Devamlı olarak aynı rutin haraketi yapmak, Bu yapılırken
zihni boşaltmak ve haraketlerin bir noktada otomatizmaya bağlanması ve
evrensel enerji ile bütünleşmek, Satori yaşamak. Aynı durum yürüyüşle,
eline fırçayı alıp, konsantre olup, bir anda hiç düşünmeden bir desen çizmekle
de yapılabilir. İşte Zen Budizm'in Savaş sanatları uygulayıcıları tarafından
büyük kabul görmesi onun bu uygulama tarzıdır. Tabii bu tarz uygulamalarda,
meditasyon konusunda bahsedilen haraketsizlik ve/veya bazı vizyonların
seyredilmesi gibi bir durum yok. Burada farklı bir zihinsel boşluk gerekir ki,
o da kaba tarifi ile zihnin, sadece yapılan eylemle fakat düşünmeden işgal
edilmesidir. Burada, ilk sayfalardaki Karate isminin açıklanışının hatırlanması
yerinde olur.
Shaolin
Kung Fu
Uzak
Doğu döğüş sanatlarıyla ilgilenen herkes ve ek olarak bu gibi şeylerle
ilgilenmeyip, sadece bazı filmleri ve Tw
dizilerini izleyen herkes Saholin Kung Fu ekolünü duymuştur. Türkiye'deki
siyah beyaz televizyon döneminde (Yaklaşık olarak 1978 - 1979),
TRT1'de siyah beyaz olarak ve daha
sonra da bazı özel televizyonlarda renkli olarak gösterilen Kung Fu dizisini
çoğu kimse hatırlayabilir. Dizinin bazı bölümlerinde vurgulanmışsa da
bir çok kimse, dizideki manastırın Zen Budizm ve Saholin Kung Fu'nun doğum
yeri olan, Bodhidharma'nın kurduğu Saholin manastırı olduğunu pek bilmez.
2003 yılında da National Geographic televizyonu Sholin Kung Fu ile ilgili uzun
bir program yaptı. Sholin manastırı Kung Fu yüzünden oldukça meşhur olmuş
olmakla beraber onun asıl önemi Zen Budizm'den gelir. Kung Fu bir uygulama ve
yan üründür.
Saholin
Kung Fu öğrencilerine göre, Kung Fu Saholin kaynaklıdır ve bütün Çin'e
oradan yayılmıştır. Çin'deki döğüş sanatlarının atasıdır. Fakat bu
iddia çok gerçekçi görünmemektedir. Çin'de o dönemlerde de değişik döğüş
yöntemleri vardı. Gene de konumuz Kung Fu ekollerinin gerçek kaynağını
aramak olmadığı için bunu, olaya karizmatik bir yan kazandırdığından
dolayı kabul edebiliriz.
Kung
Fu, Sholin manastırının vazgeçilmez eğitim sistemlerinden birisiydi fakat
gerçekte manastır bir döğüş okulu değildi. Kung Fu manastırın terbiye
sistemlerinden birisiydi ve dinsel eğitimimden başka, döğüş sanatlarını
isteyen gençleri de tapınağa çekiyordu.
Gençleri
çekiyordu dedik ama Tapınağın tercihi çocuk yaşta müridler kazanmaktı.
Çok küçük yaşta alınan çocuklar özenle yetiştiriliyorlardı. Tapınak
öyle her isteyenin hemen kabul edildiği bir okul da değildi. Adaylar uzun ve
bıktırıcı sınavlardan geçiriliyor ve ancak hem fiziksel olarak hem de zeka
açısından güçlü olanlar kabul ediliyorlardı.
Sholin
tapınağının aday kabulü, eğitim aşamaları ve
felsefesi burada ele alınamayacak kadar geniştir. Aslında bunları tek
bir ciltte toplayan bir kitap yazmak da mümkün değildir.
Rahip
adayları sabır ve fiziksel direnç gerektiren ve geliştiren eğitim seviye ve
şekillerinden geçiyorlardı. Bunlardan özel çalışma sayılabilecek bir
tanesini örnek vermemiz gerekirse: Bu çalışmayı yapacak olan rahip ya da
rahip adayı bakırdan yapılmış büyük ve ağır bir gongun karşısında,
Karate'de Kiba Dachi ismi verilen duruşun daha geniş ve alçak olan bir şekline
geçer. Bu duruşu bozmadan her gün saatlerce gonga yumruğun önü ile vuruş
yapar. Bu durum aylarca ve hatta yıllarca sürer. Bu süre zarfında başka hiç
bir duruş ve teknik yapılmaz. Rahip yumruk attıkça gongun sesi ile
senkronize olur. Zihnini boşaltır ve evrensel enerji ile bir olur. Sonunda
evrensel bilince ulaşır.
Burada
çok basit ve kaba şekilde anlatmamıza rağmen uygulama çok daha zor, acı
verici, bıktırıcı ve anlamlıdır. Bu gong çalışması aşağıdaki bölümde
tekrar hatırlatılacaktır.
Eğitimlerini
tamamlayan rahip adayları en sonunda bir bitirme sınavına girerlerdi. Bu sınav
uzun bir koridordan geçmekti. Koridorda aniden saldıran tahta heykeller ve çeşitli
bubi tuzakları vardı. Bazı kaynaklara göre bunların sayısı 108'dir (108
Tibet budizmindeki tanrı isimleri ve tespihlerindeki tane sayısıdır. Sayı
bununla ilgili olabilir). Koridorun sonundaki çıkış kapısının önünde
alev alev yanan bir soba ve üzerinde kaynayan büyük bir çaydanlık
bulunurdu. Rahip adayı bu çaydanlığı iki bileğinin içi yani damarlı kısmı
ile kıstırarak tutup, yandaki başka bir yere bırakırdı. Tabii bu yapılırken
bileklerin iç tarafları kötü şekilde yanardı. Bazı film ve animasyon törenlerde
bu olay büyük bir kazanla yapılırmış gibi canlandırılsa da özgün
olarak bir çaydanlık kullanılırdı. Kollardaki yanıklar iyileşince bu yanık
yerlerin üzerine, bir kola kaplan, diğerine ejderha dövmesi yapılırdı. Bu
dövmeler de rahibin diplomasıydı.
Bu
zamana kadar manastırı terketmesine izin verilmeyen rahip bundan sonra istediği
takdirde ülkede dolaşırdı. Herhangi bir yerde soyguncularla veya herhangi
bir tür zorbalıkla karşılaşırlarsa sadece kollarını kaldırarak geniş
yenlerinin aşağıya sarkıp, dövmeleri göstermesine izin verirlerdi. Bunu gören
rakipleri de çoğunlukla onlara bulaşmaktan vazgeçerlerdi.
Şimdi
Zen Budizm ve Chi konularını, döğüş sanatlarının ve felsefelerin
Japonya'ya geçmesiyle ilgili bölüme kadar bir yana bırakarak insan
bedenindeki ruhsal enerjiyi incelememizin ve böylece de Zanshin konusuna biraz
daha yaklaşmamızın zamanı geldi fakat bunu yapmadan önce Sholin uygulamalarıyla
İslami Tasavuf arasındaki benzerliklere de kısaca temas etmemiz gerekiyor.
Tasavvuf
ve ruhsal enerji
Bu
bölümün başlığı Tasavvuf ve ruhsal enerji olmakla beraber aslında sadece
İslam tasavvufunu kastetmiyoruz. Burada söz konusu olan şeyler, İslami
Tasavvuf, Yahudi Kabala'sı (Bugün hemen hemen sadece Israil'de uygulanan ve
klasik Kabalada denilen tasavvufi ve majikal ekol. Avrupa ve Amerika'da
uygulanan ve modern Kabala da denilen uygulamalara pek ilgisi yoktur), Eski
Avrupa'daki bazı Pagan dinlerin ritüelleri, Kızılderili dinsel ve majikal
uygulamaları, Avustralya'nın Aborgin'lerinin ritüelleri , çok şaşırtıcı
olarak Orta Amerika'nın Vudu ayinleri ve akla gelen her benzer uygulamadır. İslami
tasavvufun ana örnek olarak ele alınmasının nedeni
Yaşadığımız
ülkede yaygın olması ve hemen herkesin az çok bir fikir sahibi olmasıdır.
Bütün bu uygulamalar şekilsel olarak da, edilen dualarla da, yapılan
zikirlerle de birbirinden inanılmaz derecede farklı olabilirler fakat özde,
yapılan ve amaçlanan şey hep aynıdır.
İslam
geleneğinde değişik mezheplerin değişik tarikatları vardır. Bunların ana
yapılarını, birbirlerinden ayrılıklarını, kullandıkları zikirleri ve
zikir tarzlarını tek tek saymamız.? Evet mümkündür fakat o zaman bir
tasavvuf ansiklopedisi yazmış oluruz. En iyisi burada sadece Zikir yapılmasını
ve ne gibi bir anlam ve amaç taşıdığını görmeye çalışmaktır.
Derviş
kendi ait olduğu tarikatın gereken şeylerini yerine getirdikten sonra (Bunlar
tabii ki, abdest almak, namaz kılmak, tövbe istiğfar gibi şeyler ve rutin
dualardır.) oturup zikir yapmaya başlar ya da başlarlar. Zikir kişinin
evinde yapılıyorsa yani yapan tek başınaysa bir tespihle sayarak zikri belli
adette yapar. Yeri gelmişken açıklamak gerekir ki, "Zikir", Anmak,
adını anmak, söylemek anlamına gelen bir kelimedir ve tasavvuf ve Havas
terminolojisinde Tanrı'nın isimlerini söylemek anlamındadır. Belli bir tanrı
ismi seçilir. Bu isim müride şeyh tarafından, onunla vibrasyonel olarak
uyumlu kabul edilerek tavsiye edilmiş bir isim olabilir. Her zikrin bir adedi
vardır. Mesela Allah isminin değeri 66, Kahhar isminin değeri 306'dır. Bu
isimler kendi değerleri kadar değil tabii daha da fazlasıyla zikredilirler.
1000 defa 10 000 defa ya da sayısız olarak. Gurup halinde yapılan zikirlerde
genellikle tekke'nin devamlı yaptığı zikirler yapılır.
Şekil
olarak ne olduğu anlaşıldıktan sonra zikrin iç anlamını anlamaya çalışabiliriz.
Kişi mesela Rahman isminin zikrini yapıyorsa gereken şartlar diğer isimlerin
zikrinde olduğu gibi, zihni dünyasal şeylerden arındırmak, ismi sadece
kelime olarak söyleyip, teleaffuz etmemek, onunla bütünleşmeye çalışmak
gibi şeylerdir. Kişi sadece Tanrı'yı ve onun, zikrini yaptığı isminin taşıdığı
enerji ve anlama konsantre olmalıdır. Günlük olaylar düşünülerek, dağınık
bir zihinle yapılan zikir geçersizdir.
Zamanla
kişi aynı kelimeyi tekrarlaya tekrarlaya ne söylediğini farketmez hale
gelir. Kendi sesi kendi kulağına sanki bir sürü kişi tarafından koro
halinde söyleniyormuş gibi duyulmaya başlar. Zihin uyuşur, değişik vınlamalar
ve çeşitli sesler duyulur. Hatta bulunulan odada fiziksel tezahürler, çatırtılar,
cisimlerin kımıldaması gibi şeyler de olabilir. Bunlar sadece aşağıda göreceğimiz
bedensel enerjinin genleşmesidir ve öyle cinlerle, perilerle, meleklerle filan
ilgili değildir. Zikir yapmakla asıl amaçlanan şey bir süre sonra gerçekleşir
ve kişi söylediği isimden başka birşeyi ne düşünür ve ne de zihninde
birşey vardır. İşte bu durumda Chi uygulamalarının veya Sholin rahibinin
bir gonga yumruk atarak ulaştığı duruma girilmiş olunur. Tabii bunun devamı
da vardır. Bundan sonraki aşama zikrin de durdurulmasıdır. Kişi ismi sadece
zihnen tekrarlar ve sonunda o da durur ve kişi kendisini bilmeden bir enerji akımının
içinde kalır. Bu enerji akımı zikir yaparken kullandığı ismin temsil ettiği
bilgilendirici, koruyucu, kahredici vs, türden olabilir. O anda kişi çeşitli
hayaller görmeye de başlayabilir. Mesela melekler gibi, şeytanlar gibi. Ama
bunlar bilincin bastırılmasından dolayı, bilinçaltından uyanıp, yüzeye
çıkan şeylerdir (Çoğunlukla). Bu durumun en pratik faydası kişinin
evrensel enerjiye bir olma halini, Hintçe Nirvana, Japonca Satori yaşaması,
blinçaltındaki pislikleri ve düğümleri temizlemesi ve zamanla da insanüstü
sayılan bazı vasıflar kazanmasıdır. Bunlardan yukardaki, Chi
hakkındaki bölümde bahsettik. Genellikle tekkelerde yapılan toplu
zikirlerde bu duruma giren bazı kişiler çırpınıp epilepsi nöbeti geçirirmiş
gibi kendilerini sağa sola atmaya başlarlar. Ağızları köpürür, tuhaf
sesler çıkartırlar. Bu duruma Cezbe ismi verilir (Günümüzde genellikle rol
yapılır. Amaç tekkeye müşteri, pardon mürid çekmektir). Tuhaftır ki bu
durumda sağa sola fırlayıp, yerlerde yuvarlanan, sağa sola sert şekilde çarpan
kimseler hemen hemen hiç fiziksel hasar görmezler. Bu durumda iken şeyhin
yaptığı manyetik etki (Manyetik etkiler ve manyatizasyon çalışmalrı aşağıda
ele alınacaktır) yardımcı olabilir.
Burada
anlatılan durum, içinde yaşanılan zihinsel yapı ve kişisel tecrübe
yukardaki sayfalarda anlatılan durumlardan hiç farklı değildir. Bundan çıkan
sonuç şudur: "Enerji tektir. Her din, felsefe ve kültür ona kendi
elbisesini giydirir".
Bu
konudaki son söz olarak şunu belirtmekte fayda vardır: Bu bölümü okuyup,
bu tür şeyler deneyimlemek isteyen kimseler hiç heveslenmemelidirler. Günümüzde
artık keramet sahibi gerçek bir şeyh kalmamıştır ve mevcut olanlar,
kendileri ne iddia ederlerse etsinler, şayet müridlerinin sırtından geçinen
dolandırıcılar değilseler, İslam folklöründen başka birşey de değildirler.
KİŞİSEL ENERJİ
Konumuzun
bu noktasında Evrensel enerjiden, Kişisel enerjiye geçerek Zanshin kavramına
biraz daha yaklaşmış oluyoruz. Hemen hemen bütün Okült ve mistik ekoller,
insanın görülüp, bilinen bedeninden daha başka bedenlere de sahip olduğundan
bahsederler. Okült ve mistik konuların yabancısı olan ve bu gibi şeyleri
sadece sinemada görüp bilen kimseler bu bedenleri doğa üstü şeyler ve
fiziksel yaradılışın dışında zannederler buna karşılık Okült ve
mistik yolların öğrencileri söz konusu olan bu bedenler hiçbir zaman fizik
planın ötesinde ya da doğaüstü şeyler olarak düşünmezler. Bu iddialar içinde
bilimin kabul ettiği sadece insan Aura'sıdır. Tabii bilim Aura'yı da tam
olarak kabul etmez sadece bu konuda suskun kalmayı tercih eder. Burada söz
konusu olacak olan diğer şeyler ise bilimsel düşüncenin dışında kalır.
Neden,
"Zanshin'i
batılılara anlatmak zordur" denir?
Burda
hemen her türlü gizemli konuyla ilgilenen ve bu konularda birşeyler yazmaya
çalışan kimselerin düştükleri bir hataya ve içinde bulundukları aşağılık
kompleksine temas etmemiz lazımdır. Bu duruma eğilmemizin nedeni ise Japon
Iaido ustalarının batılılara Zanshin kavramını açıklamayı çok zor
bulmalarıyla ilgili bir durum olmasıdır. Iaido ustalarının içinde oldukları
psikolojik durumu biraz daha sonra ele almaya bırakarak önce genel yapıyı
görelim.
-
Materyalist akımlar -
1940'lı
yıllardan sonra dünyada tuhaf bir materyalist akım başladı. Bu akım
1950'lerin sonlarına hatta 60'ların ortalarına kadar insanlara hakim oldu. Söz
konusu dönemlerin sinema filmlerini veya macera romanlarını inceleyen bir
kimse de bunu açıkça görebilir. Bu dönemlerde Bilim kurgu türünde yapılan
bir, iki tane çok zayıf film vardır. Bunlar da Bazı kötü uzaylıların dünyaya
gelip, dünyayı ele geçirmek için savaşmalarıyla sınırlı şeylerdir. Özet
olarak o filmlerde ne bilim vardı ne de Kurgu. Gerçi aynı dönemlerde
Amerika'da, Sovyetler birliğinde ve bazı Avrupa ülkelerinde hatırı sayılır
bir Bilim kurgu okuyucusu vardı fakat nedense bunlar hiç dikkate alınmazlardı.
Aynı şekilde sinemada görülen o dönemin siyah beyaz korku filmlerinde de söz
konusu canavar, vampir, kurt adam çoğu zaman filmin sonunda mutlaka bir yalan,
uydurma, bir katilin kurbanını korkutmak için oynadığı bir rol olarak
ortaya çıkardı. En azından bizim ülkemize gelebilen roman ve filmler bu çerçeve
içindeydi. 1960'lı yıllarda ilk defa "Hayat mecmuası" yayınlarından
çıkan "Dokuz düğümlü ip" isimli romanın sonunda olaylar bir düzmeceye
değil de gerçek büyücülere bağlanıyordu. O dönemin okuyucuları romanın
konusundan çok sonunda bazı şeylerin gerçek olarak gösterilmesine hayret
etmişlerdi.
Tabii
burada, yukarda söz edilen Uzaylılar, vampirler, kurt adamlar gibi şeylerin
gerçek olduğunu söylemiyoruz. Sadece o dönemi yaşamamış olan ve yaşayıp
da bu konulara dikkat etmemiş olan kimselerin asla bilemeyecekleri o yasaklayıcı
zihniyeti anlatmaya çalışıyoruz. Uzun sözün kısası, kendisinin medyum
olduğunu iddia eden, fiziksel planın ötesindeki şeylerden, kabul ederek
bahseden herkes derhal aptal, cahil, hurafeprest olarak kabul ediliyordu. Dolayısıyla
evinde oturup, en aptalca şekilde ruh çağıran ve buna inanan insanlar basın
karşısında veya toplum içinde kendilerini bu gibi şeyleri inkar etmek ve
hatta alay etmek zorunda hissediyorlardı "Ya bana aptal ve cahil
derlerse" korkusu. Türk ceza kanununa bakmak bile bu durumu görmek
için yeterlidir. Türk kanunlarına göre, herkesin zannettiğinin aksine falcılık
ve benzeri şeylerin cezası yoktur. Kanun bu gibi şeyleri yok sayar ve bunları
para karşılığında yapanları dolandırıcılık suçundan cezalandırır.
Özellikle bizim gibi geri kalmış ya da bırakılmış ülkelerde bu durum çok
katı olarak görülür. bunların üzerinde fazla durmamız gerekli değildir.
Sonuç olarak Türkiye'de Okült ve
mistik konuları ciddi bir şekilde araştırmaya çalışmak mümkün değildi.
Dünyanın diğer ülkelerindeyse bizdeki gibi zihinsel ve kağıt üzerinde yazılı
olmayan sınırlamalar çok katı olmamakla beraber vardı.
Okült
ve Mistik konularla ilgilenen hemen hemen herkes şayet kendisini adam yerine
koydurmak istiyorsa olaya bilimsel bir çerçeve vermek zorundaydı. Toplum
tarafından çok aşağılandıkları için zamanla bu aşağılık kompleksi
kemikleşmiş bir durum halini aldı. Günümüzde de bu vardır. Örnek olarak
Astroloji'yi ele alalım.
Günümüzde
kendisini Astrolog sayan herkes bir, bilimsel olabilmek kompleksi içindedir.
Hele de kişi bir kitap yazmak niyetindeyse mutlaka kitabın bir yerinde
Astroloji'nin bilimsel temele dayandığından, bir istatistik bilimi olduğundan,
Yıllarca araştırıldığından bahsetmek zorundadır. Ancak bu şekilde
kendisine toplum içinde bir yer sağlayacağına ve ciddiye alınacağına inanır.
Halbuki iddia ettikleri bilimselliğin hepsi de kocaman bir yalandır. Şimdi
şöyle düşünelim. Astroloji, Sümerler zamanından beri mevcuttur. Daha doğrusu
elimizdeki tarihsel veriler Sümerlere kadar dayanır. Bu arada Güney
Amerika'da Aztek'ler, Maya'lar tarafından yapılan Astoloji'yi hiç söz konusu
etmediğimiz gibi binlerce yıldan beri Çin'de, Tibet'te ve diğer Asya ülkelerinde
olan uygulamalardan da bahsetmiyoruz bile. Sümerlerden sonra, İkici dünya
savaşına kadar geçen zamanda olan genel bilimsel gelişmeleri biliyoruz. İkinci
dünya savaşı sırasındaki dünyanın genel durumu ortada. Savaş sonrası
olan bilimsel yapı belli. Kim, hangi dönemde, hangi araçları kullanarak bu
istatistikleri yapmış. Son on yıla kadar elimizde küreselleşmiş bilgi ağı
olan internet bile yoktu. En meşhur, en bilimsel kabul edilen, diğer
Astrologlar tarafından geniş ölçüde kabul gören Astrologların bile ancak
bir iki tanesi istatistik araştırma yapabilmiş ve bunların deneklerinin sayısı
da asla elli kişiyi geçmemiştir. Üstelik bu istatistikler de Astrologların
iddia ettikleri ve çoğu zaman da tutarlı olan yorumlara uymaz. Buna dayanarak
Astrolojinin, nasıl bir bilimsellik olduğu palavrasını atarlar. Hatta
yurdumuzdakilerin çoğu buna yani Astrolojinin bilimsel bir yanı olduğuna
inanır da. Hiç kimse ortaya çıkıp, "Bu bilgiler tarihten gelir,
büyük ölçüde sezgisel şeylerdir. Kardeşim bu budur. İnanan gelsin,
inanmayan canı ne isterse yapsın" demek cesareteni gösteremez.
İşte
Astrologların bu durumu tipik bir toplumsal baskı ve zihinsel kısıtlamadan
gelen aşağılık kompleksine en iyi örnektir.
Bu
gibi durumların sonucu olarak büyücü kendisine Okült araştırmacı dedi,
Parapsikolog dedi ve aklınca saygınlık kazandı. Buna rağmen söz konusu
konular kendini ciddi ve aklıbaşında saydırmak isteyen otorite makamları
tarafından, geniş ölçüde reddedilmekle birlikte kapalı kapılar ardında
araştırılıyorlardı da mesela 1970'li yıllarda Sovyetler birliğinde
Parapsikolojik araştırmalara, medyumlara ve Astrologlara tahsis edilen para
onyedi milyon ruble idi.
Batılılara
Zanshin'i anlatmanın en zor tarafı buydu. Şimdi bu nokta çok önemlidir: Zanshin
hakkındaki tezimiz doğrudur veya yanlıştır. Bir Iaido ustası ya da başka
bir Savaş sanatının ustası veya bunların hepsi birden ortaya çıkıp bu
tez yanlıştır diyebilirler. Fakat bunu söyleyenlerin getireceği açıklama
tarzı ne olursa olsun, Batılılara açıklamakta zorluk çekmelerinin nedeni
sadece burada anlatıldığı gibidir.
Japonlar
savaştan yenik çıktılar ve uzun zaman Amerikalıların aşağılamalarına
katlandılar. Diğer Asya ülkeleri için de durum farklı değildir. Hindistan'ın
batı kompleksi kadar diğerleri de ezilmişlerdi. Dolayısıyla Batılılara
mistik bir şey izah ederken olayı, batılılara göre bilimsel tabana
oturtarak kendilerini adam yerine saydırtma politikası içindeydiler.
Bir
Iaido ustası ilk önce bunu kırmak zorundaydı. Hala da öyledirler. Bazı
felsefi ve inanca dayalı kabul edilen şeyler asla açıkça anlatılmaz. Uzun
zaman sonra bunları anlayabileceğine inanılan ve yetenekli öğrencilere, dil
sorunuyla da uğraşarak kıt kanaat anlatmaya çalışıyorlar. Günümüzde
yazılan Iaido kitaplarında ya da yazılarındaki nefes konusuna bakalım.
-
Kokyu nefesi -
Nefes
burundan derin fakat zorlayıcı olmadan, tabii şekilde çekilir. Havanın
burun deliklerinden yukarıya doğru çıktığı, kafatasının tepesine ulaştığı
hisedilir. Hava buradan kafa tasının arkasından, bel kemiği üzerinden aşağıya
iner kasıklardan yukarıya dönerek solar plexüs hizasında durur, bundan
sonra tabii şekilde burundan verilir.
Kabaca
anlattığımız kadarıyla bu şekilde, nefes tarif edilir ve sonunda telaşla
eklenir:
Tabii,
biz havanın bu yollardan geçmediğini, direk aşağıya, ciğerlere indiğini
biliyoruz. Fakat bunu bu şekilde düşünerek yapınca ciğerlere daha fazla
hava ve oksijn istiflenip, daha motive edici olur.
Adamların
bir tek, "Bu babalarımızın inandığı hurafe. Aman kusura bakmayın.
Zaten biz asla inanmıyoruz. Hata edip burada bahsettik. N'olur bunu
unutun" demedikleri kalıyor. Bir çocuk bile Modern Japonya'dan
gelen ya da Japonya'daki yetişkin bir insanın, havanın nefes alırken
kafadan, belkemiğinden ve kasıklardan geçeceğine ciddi olarak inanmadığını
bilir. O zaman Iaido ustalarının değişik konularda "Aman biz aslında
bunun böyle olmadığını biliyoruz." şeklindeki hatırlatmaları
neden? Bunun cevabı da en kestirmeden batıya duyulan aşağılık kompleksi, müşteri
kaçırmama telaşı, "Aman bize cahil demesinler"
korkusudur. Ya da daha gerçekçi olarak savaş sonrası, babalarının duyduğu
eziklik ve korkunun, kendisini batıya karşı bilgili ve batılı gibi düşünür
göstermek isteğinin bilinçaltına kadar inmiş olan genetik şartlanmasıdır
çünkü günümüz Japonya'sındaki, bir yerlere gelmiş bir kimsenin bilinçli
olarak böyle bir duygu taşıması ve farkında olarak böyle davranması da saçma
bir düşüncedir.
Halbuki
konunun aslında Yoga ile ilgilenenlerin açıkça bildiği, başka bir bedeni,
Yoga'da seyyal beden ismi verilen bir Astral bedeni (Astral beden aşağıda
incelenecektir) beslediği bir gerçektir. Evet. Kim ne derse desin bunlar
hurafe veya doğaüstü değil, gerçektir.
Şimdi.
Zanshin'i anlatmak için bütün yukarıdaki sayfalarda bahsedilen konuların az
veya çok bilinmesi, Chi veya Ki hakkında fikir sahibi olunması bunların dışında
da, aşağıda inceleyecek olduğumuz enerji bedenleri anlatmak gerekiyor. Hangi
Japon usta Amerika'ya gelip, tam maddesel magandalar olarak gördüğü,
"Bize kesip biçmeyi, adam dövmeyi öğret" diyen bir topluluğa
bunları anlatabilir. Haydi herşeyi göze alıp anlatsın kim anlar. Tabii her
yüz kişiden beşi bunları bilebilir ve anlayabilir ama hangi usta sadece
bunları vermek için saatler harcayabilir. Hatta yazı ve kitaplarında değil,
Iaido derslerinde bu konulardan ne derece bahsedilebilir. Bunların anlatılması
için saatler hatta günler geçer. Üstelik her yeni başlayan öğrenci
gurubuna baştan anlatmak gerekir. Teknik ya da daha doğrusu tekniğin dış görünümünü
öğrenmeyi bekleyen, bir sürü öğrenci dersin kesilip, saatlerce konuşulmasını,
dilden gelen zorluklarla bir sürü yanlış anlamadan sonra bunların öğretilmesini
beklermi? Tabii ki, hayır. Kısa zamanda o dojo iflas eder. Kirasını ödeyemez
hale gelir. Dolayısıyla bu gibi şeyler ancak ilerlemiş olan, özel sayılan
öğrencilere ki, o da kendi merak, kabiliyet ve bilgisi olursa aktarılabilir.
Avrupa
ve Amerika'da durum bu iken, Japonya'da çok mu farklıdır? Hayır. Durum orada
da öyledir. Sadece olmayan tek
zorluk dil zorluğudur. Orada da büyük kitle de bu konuları az bilir, az
merak eder ve az değer verir. sadece ileri seviyedeki elit bir kesim bilgi ve
felsefenin derini ile uğraşır.
İşte
bütün bunlardan dolayı da "Batılılara Zanshin'i anlatmak
zordur" derler ki, bu sözün doğrusunun "İnsanlara
Zanshin'i anlatmak zordur" şeklinde olması gerekir.
Aura
Gene
bölüm başlığımızdaki, insanın kişisel enerjisi bahsine dönersek, insanın
gözle görünmeyen farklı bedenleri olduğunu yukarda söylemiştik. Aslında
bunların tamamına beden adı vermek de hatadır fakat burada anlatım kolaylığı
için beden deyip geçiyoruz. Aura insan, hayvan veya bitkilerin bedenini saran
bir zarftır. Tam olarak tarif etmek gerekirse yumurta şeklinde bir zarftır.
Denilene göre bu yumurta şeklinin erkeklerde omuz kısmı, kadınlarda kalça
kısmı daha genişmiş. Aura'yı görmek mümkündür. Aura kişinin fiziksel
ve ruhsal durumlarına göre değişik renklerde olur. Her renk özel bir durumu
anlatır. Mesela karaciğeri rahatsız olan birisinin Aura'sının, karaciğer
üzerindeki kısmının kirli sarı renkte olduğu ve hastalığın ağırlığına
göre renkteki kirliliğin arttığı söylenir. İnsanın yorgunluk, hastalık
veya dinleniklik, enerjik durumuna göre Aura'nın kalınlaşıp, inceldiği de
söylenir. En yoğun ve kalın durum kişinin ruhsal ve fiziksel olarak en
formda olduğu durumdur. Tibet Lamaları Aura ile çok ilgilenip, bu konuda çok
şey söylemişlerdir. Özellikle ölüm ve reenkarnasyon konusu ile
ilgilendikleri için görücü medyum Lamaların bir çok gözlem yaptıklarını
ve buna dayanarak da insan ölünce aura'sının da söndüğünü söylerler.
Tabii,
Aura konusundaki araştırmalar Tibet Lamalarıyla sınırlı değil. Batıda da
bir çok görücü medyum Aura'dan bahseder. Bu konuda bilimsel araştırmalar
da yapılıp, bazı ispatlar getirilmiştir. Krilan cihazı denilen bir tür
fotograf makinası yapıldı. Bu alet esas olarak üç yüzlü ve siyah bir
piramittir. Yan yüzlerden birinin ortasında bir delik vardır. Herhangi bir
cisim piramitin merkezine yükseltilerek, delik hizasına yerleştirilir ve
resmi çekilir. Resmi çekilen cismim yani canlı bir bitkinin, bir insan elinin
ya da bütün bedeninin çevresindeki Aura ve aşağıda "Enerji
beden" ismiyle inceleyeceğimiz enerji resimlerde açıkça görülür.
Ortasından kesilmiş bir yaprak bu şekilde resimlendiği zaman çok ilginç
bir şekilde bütün olarak görülmektedir. Yaprağın kesilip atılmış kısmı
daha saydam olarak görülmekle birlikte eski hali açıkça belli olmaktadır.
Daha ileriye giderek, eli veya kolu olmayan bir insanın resmi çekildiği zaman
da o kimsenin eksik organı saydam bir hayalet gibi resimlere yansımaktadır.
Bu aletten bir tane yurdumuzda da vardır. 1976 yılında Cerrahpaşa tıp fakültesi
labaratuarında böyle bir alet gördük. Kullanılmıyordu ve bir köşeye atılıp,
çürümeye terkedilmişti. Büyük bir ihtimalle yurt dışından araç gereç
ısmarlayan bir ahmak, katalogda "Parapsikoloji" başlığını
görünce onu Psikoloji ile ilgili birşey zannederek ısmarlamıştır.
Uzun
sözün kısası bilimsel olarak en azından, burada bahsettiğimiz Aura ve
Enerji beden konuları kısmen kabul edilmiş şeylerdir. Tam bir gizem olansa,
beden tarifine gerçekten uyan tek şey, Astral bedendir.
Astral
Beden ve Astral alem
Bu
yazıdaki her konunun içinde Zanshin kavramı ile en ilgisiz şey Astral
bedendir. Burada da sadece, adı geçtiği için kısaca bahsedilecektir. Fakat
gene de söylememiz gerekir ki, Astral alem en azından zihnin edilgen durumuyla
ilgilidir. Astral alem içinde yaşadığımız fiziksel planın bir basamak
daha ötesinde olan ve tabir caizse ince olan bir boyuttur. Aslında Astral alem
başka bir boyut olduğu için onunla aynı anda, aynı zaman ve makan içinde
bulunuruz. Astral alemi ve Astral maddeyi yukarda söz edilen Chi ile karıştırmamak
gerekir. Astral alemde çok değişik seviyeler ve varlıklar olmakla berber yaşadığımız
fizik planın bir kopyası da vardır. Astral alemi oluşturan Astral madde o
derece hafif ve seyyal bir yapıdadır ki düşünce ile şekillendirilebilir.
Örnek olarak şunu söylememiz mümkündür. Eski Yunan Mitolojisinden bir tanrı
formunu ele alalım. Mesela Zeus'u düşünelim. İnsan çok çok uzun yıllar
Zeus'a tapmışlar, onun için kurbanlar kesip, ayinler düzenleyip, sunaklar ve
tapınaklar inşaa etmişlerdir. Bunları da ona gerçekten inanarak yapmışlardır.
Dolayısıyla insanların düşünce formları Astral aleme yansıya yansıya
orada bir Zeus formu oluşturmuştur. Bu form aynı zamanda insanların Zeus'tan
beklediği gibi fonksiyon gösterir ve tepki verir olmuştur. Öyle ki, zamanının
medyumları onunla irtibat kurup, bekledikleri emirleri de alabilirdi. Görüldüğü
gibi burada bir tanrı yaratmaktan bahsediyoruz. İnsanların kendi ümit, inanç,
düşünce ve korkularıyla yoğurarak yarattıkları bir tanrı.
Tabii
anlaşılacağı gibi insanların düşünce formları Astral aleme yansıyarak
orada bir şeyler şekillendirmektedir. Daha sonra da oradan madde alemine yansıyarak
burada birşeyleri gerçekleştirmektedir. Aslında bu anlattığımız şey
Maji'nin esasıdır. Bir besteci partisyonunu yazmadan önce daha önce hiç çalınmamış
bir parçayı zihinsel olarak duyar. Başka bir ifade ile Astral alemde gerçekleştirebilecek
kadar üzerine konsantre olur o müzik parçası Ya da bir mimarın yapmayı
tasarladığı inşaat veya bir ressamın yapacağı resim ve benzeri şeyler önce
orada gerçekleşir sonra madde alemine yansır. Tabii ki, Astral alemde en
korkunç kabuslarımız da vardır. Mesela komik bir örnek olsun diye yazıyorum
dizi film haline gelen Freddy Krueger bile artık Astral alemin bir yerlerinde
şekillenmiştir. Astral aleme değişik bir isim olarak "Tanrı'nın
bilinçaltı" denilmesi de pek yanlış olmaz. Tabii artık anlaşılmış
olacağı gibi Astral beden de, Astral alemdeki bedenimizdir. Bazı çalışmalarla
insan kendi bilincini Astral bedenine geçirebilir ve Astral alemde tıpkı
fizik dünymızdaki gibi gezip, oradan bilgi alabilir. Bu beden Astral maddeden
yapılmıştır. Her insanın bir Astral bedeni vardır ve Astral beden fizik
bedene göbekten çıkan gümüş renkli bir koronla bağlıdır. İnsan ölünce
bu kordon da kopar.
Enerji
beden
Enerji
beden ismini verdiğimiz güce gelince. Bu enerji, konumuzun şahdamarıdır.
Aslında buna enerji beden demek doğru değildir. Söz konusu şey kişinin çevresinde,
onu aynen yukarda söz edilen Aura gibi kaplayan bir enerji tabakasıdır.
Burada söz konusu olan enerji Aura kadar geniş değildir. Normal şartlar altında
Aura on, yirmi santimden bir, bir buçuk metreye kadar kalınlaşabilirken
enerji beden gene normal şartlar altıda bir buçuk, iki santim kadar fizik
bendenden açılabilir. Aura bazı medyumlar tarafında görülebilir veya görüldüğü
iddia edilir. Enerji beden ise bir çok kimse ve özellikle de çocuklar tarafından
görülebilir. Ayrıca enerji beden renksizdir.
Güneşli
havalarda ya da ışığın iyi fotograf çekmeye uygun olduğu durumlarda
(Yapay ışıkta değil. Sadece Güneş ışığında) bazı kimseler, canlılara
baktıkları zaman onların siluetlerinin kenarında görülmeyen bir kaynaşma,
renksiz, ısı dalgası gibi birşeyler görebilirler ve çoğu kimse bunu kendi
göz yanılgısı veya bozukluğu zannedip dikkate almaz. Enerji beden işte
budur. Enerji beden gerçekte beden şeklinde değildir. Aslında şekilsiz ve
bu yüzden de şayet bir canlıdan ayrı olarak görülmesi mümkün olsa küre
şeklinde görülecek olan ve renksiz bir enerjidir. Tabii küre şeklinde olması
onun kendi şekli olmamasından dolayı yapılan bir tahmindir. Boşluktaki şeyler
mesela uzaydaki bir su kütlesi küre şeklini alır. Kendi manyetik enerjisi
olan şeyler tıpkı yer çekimi gibi kendi kendisini toplar ve küre biçimi alır.
Manyetik enerjisi az olan şeyler ve mesela bir duman tabakası dağılıp bulut
gibi görünür. Bu yüzden zaten başlı başına bir manyetik enerji olan
enerji beden de bağımsız olarak mevcut olsaydı herhalde küre şeklinde
olurdu diye fikir yürütüyoruz. Bu şekilsiz enerji insanın çevresindeyken
onun her yanını kapladığı için beden şeklini alır.
Enerji
bedenin, tarifini yaptığımız bu şekli de aslında onun kendisi değildir.
Burada tarif edilen onun sebep olduğu bir enerji yoğunlaşmasıdır. Enerji
beden dediğimiz şeyin aslı insanın ruhsal enerjisi, psikokinetik gücüdür.
Söz
konusu bu psikokinetik enerji bütün doğaüstü kabul edilen olaylarda kullanılan,
işi yapan, etkin güçtür. Telapati, psikokinezi, durugörü, psikometri,
levitasyon ve akla gelen her tür parapsikolojik tezahür bu psikokinetik güç
sayesinde gerçekleştirilir. Bir noktada Maji'nin etkin gücü de budur. İnsan
bilerek veya bilmeyerek kendi enerjisinden bir miktarını uzatabilir ya da uzağa
gönderebilir veya birisinin üzerinde yoğunlaştırabilir ve hatta kalıcı
olarak onun üzerinde bırakabilir. Yukardaki Psikokinezi ve benzeri deyimlere
bir açıklık getirmek gerekirse bazı kendiliğinden oluşan olaylarda veya
bilinçli denemelerde cisimleri uzaktan oynatan, havalandıran, kişinin
kendisinin havalanmasına sebep olan, düşünce nakli yapan, insanları etki
altına alıp bir fikri empoze eden ve ona bazı şeyleri yaptırtan etkin güç
enerji beden dediğimiz psikokinetik enerjidir. Daha doğrusu insanın bu gibi
şeyler yapabilmek için bilinçli veya bilinçsiz olarak kullandığı araç
enerji bedendir.
Enerji
beden herkeste vardır fakat tabii bazı kişilerde çok daha güçlüdür. Doğuştan
gelen bu yetenek tıpkı bazı kimselerin adele yapılarında daha çok lif sayısı
ile doğmaları gbidir fakat tıpkı fiziksel adele yapısının ağırlık çalışmaları
ve değişik sporlarla güçlendirilmesi gibi enerji bedeni güçlendirip,
etkinleştirecek çalışmalar da vardır. Bu çalışmalardan aşağıda geniş
şekilde bahsedilecektir.
Sonunda
gene Zanshin
Şimdi
buraya kadar toparladığımız bilgilerin ışığında, yukardaki ilk
sayfalarda yaptığımız Zanshin tarifini bir defa daha tekrarlayalım.
"Zanshin,
savaşçı ruhu (Haleti ruhiyesi) veya Savaş ruhu değildir. Zanshin psikolojik
değil ruhsaldır. Zanshin tam olarak kişinin ruhsal enerjisinin rakibi bir
zarf gibi kapladığı, içine aldığı, bir durum, bir ruhsal enerjinin kullanım
şeklidir. İki savaşçı karşılaşınca önce onların Zanshin'leri kapışır
ve birisi bastırılınca enerji alanı rakibin zihinsel aktivitesini dumura uğratır,
onu bir miktar fiziksel uyuşukluğa ya da şaşkın veya sarsak fiziksel duruma
sokar. Zanshin rakibin, fiziksel bedeni gibi ruhsal enerjisini de aynı zarfın
içine alarak bastırmak, kısıtlamak, haraket edemez hale getirmektir."
Yukardaki
enerji beden açıklamalarından sonra bu tarif daha anlaşılır hale gelmiştir.
"Zanshin kişinin kendi psikokinetik enerjisini rakibinin üzerine
yoğunlaştırarak onu kısıtlayıp, sınırlamasıdır". Bunu
yapabilmek için de öyle uzun konsantrelere, zihinsel yoğunlaşmalara gerek
yoktur. Mesela bir samurai kılıcını çekerken, kendisi farkında bile
olmadan Zanshin'i uyanır yani bir anda yoğunlaşıp, genişler ve gereken
konumu alır. Çünkü talimli bir Samuri'nin Ruhsal enerjisi, fiziksel
disiplini buna şartlanmıştır ve meselenin yaşamak ve ölmek olması da onu
motive eder. Tabii bunun için hem ruhsal açıdan hem fiziksel açıdan önceden
yapımış olan ve kişiyi bu duruma sokabilen uzun, ağır ve belki de acı ve
usanç verici çalışmaların gerektiği unutulmamalıdır. Gerçek bir savaşçının
sadece dış görünümü ve fiziksel haraketleri değil ruhu ve ruhsal
haraketleri de savaşçıdır.
Zanshin
konusuna gene zaman zaman temas etmek üzere ara veriyoruz. Bunu diyoruz fakat
aslında işin gerçeği aranırsa yazımızın başından beri Zanshin
konusundan bir milim bile ayrılmadık. Sedece konuyu tam olarak bilmeyen
kimselere göre değişik şeylerden bahsettik sayılır fakat buraya kadar yazılanların
hepsi de Zanshin ile ilgiliydi.
Nihayet
yazımızın başından beri atıfta bulunduğumuz "Zihnin etkin ve
edilgen durumları" konusuna bakmaya
sıra geldi. Buraya kadar olan bölümlerde, konuların yabancısı olan
kimselere, zihnin bu ikiz durumu ve onların Uzak doğu savaş sanatlarındaki
kullanımları hakkında birşeyler anlatabilmek için yeteri kadar bilgi aktardık.
Devamı Bölüm 2'de
